Γέρε Χρόνες φύγε τώρα!

Σήμερα 30 Δεκεμβρίου 2008. Μια δρασκελιά μονάχα πριν τερματίσει κι αυτή η χρονιά. Κι εγώ κάνω τον απολογισμό αυτής που φεύγει. Πόσα μας χάρισε; Πόσα μας πήρε; Πόσο μας πλήγωσε; Πόσο μας αγάπησε; Ο απολογισμός είναι απογοητευτικός και με τρομάζει.... Πριν καλά καλά τερματίσει, έφερε τα πάνω κάτω. Μου πάγωσε τη μνήμη και δεν μου αφήνει περιθώρια να πιάσω τη χρονιά απ' την αρχή. Έμεινα εγκλωβισμένη στο χαώδες τέλος της και πνίγομαι. Διαδηλώσεις, εμπρησμοί, εν ψυχρώ δολοφονίες, πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας, ένας ισοβίτης δραπέτης ανάμεσά μας κυκλοφορεί οπλισμένος κι ελεύθερος, παιδιά που απ' το πρώτο λεπτό της γέννησής τους δηλητηριάζονται από μολυσμένο αέρα... Φτάνει δε χρειάζεται ν' ακούσω άλλα. Βιάζομαι να ξεφορτωθώ αυτή τη χρονιά, να μπω στην καινούργια, να γυρίσω σελίδα. Αυτή η χρονιά ανήκει στους εξολοθρευτές ονείρων και ιδανικών. Στους εμπρηστές της ψυχής και των πόλεων. Όπου βιώνουμε σε ακραίες συνθήκες τσαλαπατημένες αξίες, εξαγορές συνειδήσεων, αγοραπωλησίες ανθρώπων, σκάνδαλα, οικονομικά σκοτάδια, βία και χυδαιότητα.

Θέλω να κλείσω τα μάτια να μη βλέπω τις φλόγες που τσουρουφλίζουν όμορφες πόλεις και τερματίζουν τα όνειρα των ανθρώπων... Θέλω να κλείσω τ' αυτιά να μην ακούω το θρήνο απ' τον άδικο χαμό των παιδιών στις διαδηλώσεις που φεύγουν δίχως λογική... Δε θέλω να θυμάμαι την ιεροσύνη που χάθηκε μέσα απ' τις εκκλησιές του Αγίου Όρους απ' τις απάτες και τα σκάνδαλα του Βατοπεδίου... Στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι στιγμής 360 νεκροί και 1600 τραυματίες. Σκόρπια ανθρώπινα μέλη στους δρόμους... Θέλω να στεγνώσω τα δάκρυα απ' τα τρομαγμένα μάτια των παιδιών της Γάζας που οι οβίδες άφησαν χωρίς πόδια, χωρίς χέρια και σβήνουν καθημερινά τα όνειρά τους...

Μια δρασκελιά πριν από το τέλος και στέκομαι ολομόναχη στο κατώφλι του άλλου χρόνου και με πιάνει αγωνία. Πώς θα μπει ο Καινούργιος; Τι θα φέρει; Εδώ χρειάζομαι μια αγκαλιά να κρύψω το πρόσωπο, να σβήσω τις τρομακτικές εικόνες. Να μου πουν λόγια γλυκά, παρήγορα, καθησυχαστικά. Όπως τότε που παιδί αναζητούσα μέσα στην αγκαλιά της μάνας να σβήσω το κακό όνειρο. Εδώ χρειάζομαι μια αγκαλιά να ρυθμίσει τους κτύπους της καρδιάς μου. Να αναθαερμάνει την πίστη μου στη ζωή. Να μου θυμίσει πως μπορεί να είναι ήπια, δίκαιη, γλυκιά, τρυφερή για να μπορέσω να ξανμπώ στο στίβο.

Σήμερα μια ανάσα πριν από το τέρμα θέλω να φωνάξω "Γέρε Χρόνε φύγε τώρα, πάει η δική σου η σειρά, θα έρθει ο νέος με τα δώρα"... Γιατί τα δώρα που ποθούμε Νέε Χρόνε μου είναι γήινα κι απλά. Να μπορούσε ο κόσμος να αγαπηθεί, να διώξει τα μίση και τα πάθη, να πάψει τους πολέμους. Στα μάτια των παιδιών να βασιλεύει μονάχα χαρά κι ένα χαμόγελο ν' αγκαλιάζει τον κόσμο.

Να έρθει ο καινούργιος να μου ανασυντάξει απλά, καθημερινά πράγματα. Με το γνήσιο νόημά τους. Λέξεις που τις επαναλαμβάνουμε κατά κόρον αυτές τι μέρες "χαρά, υγεία, ευτυχία". Που τις θυμόμαστε κάθε αρχή του νέου έτους και που φθείρονται μέχρι να φτάσει το τέλος.

Θα σε περιμένω στο κατώφλι να ΄ρθεις και σου υπόσχομαι πως θα αρκεστώ με τα απλά, τα καθημερινά και τα ήσυχα. Ευτυχία δεν είναι μονάχα τα ωραία, τα μεγάλα και τ' άπιαστα. Ευτυχία είναι μια καλημέρα, είναι το γέλιο που φεύγει γαργαριστό με τον άνεμο. Είναι τα τρυφερά χεράκια του παιδιού που σ' αγκαλιάζουν και σου λένε σ' αγαπώ!

Θα σε περιμένω Καινούργιε στην πόρτα μου ναρθείς να σβήσεις όλα τα κακά και τα άσχημα! Μπορείς; Καλή Χρονιά.

Μια εκδήλωση αναβάλλετε...

Άφωνοι παρακολουθούμε εδώ και μέρες τα όσα γίνονται στην Ελλάδα. Μια ανεξέλεγκτη παραφροσύνη οδηγεί τη χώρα στην αυτοκαταστροφή! Τι να φταίει άραγε; Οργή, μίσος ή κάτι πολύ βαθύτερο που κρυφοκαίει και δεν χρειάζεται παρά μονάχα μια σπίθα για ν' ανάψει φωτιές; Ο άνεμος παρασέρνει τ' αποκαϊδια της καρδιάς μας και μέσα στο λευκό σύννεφο η μορφή του Αλέξανδρου γίνεται σημαία και συνθήματα στα στόματα όλων των παιδιών της Ευρώπης. Γίνεται στυλοβάτης για τα Δίκαια, τα Πρέπει και τα Θέλω! Ας ευχηθούμε να ΄ναι καλά η ψυχούλα του εκεί που βρίσκεται!

Αυτό που ξεκίνησα να σας λέω είναι πως η προγραμματισμένη για τις 15 Δεκεμβρίου παρουσίαση του βιβλίου μου "Το άλλο μου μισό" αναβάλλετε λόγω της ταραγμένης ατμόσφαιρας που επικρατεί στο κέντρο της Αθήνας. Θα σας ενημερώσω για την καινούργια ημερομηνία όταν θα οριστεί. Λυπάμαι για όσα προγραμμάτισα να κάνω στην αγαπημένη πόλη και δεν θα γίνουν τώρα. Ήμουν πανέτοιμη να συναντήσω όλους εσάς που θελήσατε να με προϋπαντήσετε στην πόλη σας με αγάπη. Πιστεύω πως θα γίνει μετά τα Χριστούγεννα. Μέχρι τότε στέλνω ευχές για ηρεμία και σύνεση.

Παρουσίαση στην Αθήνα

Για όσους θέλουν και μπορούν θα χαρώ πολύ να σας συναντήσω. Είμαι χαρούμενη και μετράω τις μέρες κι έχω πολλούς δικούς μου λόγους γι αυτή τη χαρά!

Φωτογραφίες από την παρουσίαση στη Λάρνακα

Μια παρουσίαση για "το άλλο μου μισό"

14 Νοεμβρίου 2008

Κάθε φορά που παρουσιάζω ένα βιβλίο μου, διαπιστώνω πόσο ευλογημένη είμαι που έχω καλούς φίλους και πιστούς αναγνώστες. Η αίθουσα του βιβλιοπωλείου Πάργα στη Λευκωσία ήταν κατάμεστη από κόσμο που είχε στα μάτια του χαρά και προσμονή να ακούσει και να αγοράσει βιβλία. Η ατμόσφαιρα έμοιαζε με Χριστουγεννιάτικη γιορτή. Ήταν μια βραδιά υπέροχη, ζεστή, γεμάτη συγκινήσεις.

Η φίλη Αικατερίνη Ανδρεστίνου έκανε μια υπέροχη παρουσίαση που έκανε τον κόσμο να κρέμεται απ' το στόμα της. Άγγιξε με αγάπη κι ευαισθησία όλες τις πτυχές από "το άλλο μου μισό". Ο ηθοποιός Θανάσης Δρακόπουλος που διάβασε αποσπάσματα κατάφερε με το πληθωρικό του ταλέντο να ζωντανέψει εικόνες. Η συγκίνηση στην αίθουσα ήταν διάχυτη γιατί η θεματολογία αυτού του βιβλίου αφορά όλους τους κυπρίους. Όλοι μέσα απ' τις σελίδες του βρίσκουν κάπου ένα κομμάτι απ' το δικό τους εαυτό, ένα δικό τους πόνο που βίωσαν στα χρόνια της προσφυγιάς.

Ένα μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας νομίζω οφείλεται και στο χώρο που έγινε η παρουσίαση. Ο υπέροχος καινούργιος χώρος του βιβλιοπωλείου ΠΑΡΓΑ (Τσερίου 94 στη Λευκωσία) είναι ένα τριώροφο κτίριο με ευρύχωρες αίθουσες που οι ιδιοκτήτες του Δημήτρης και Γιάννα Μπαλαούρα ευελπιστούν να γίνει χώρος συνάντησης για συγγραφείς και αναγνώστες. Τους το εύχομαι με όλη μου την καρδιά.

Όμως πέρα από τα λόγια, οι εικόνες μιλούν από μόνες τους!

Φίλοι αγοράζουν βιβλία

Από αριστερά ο Θανάσης, η Αικατερίνη, εγώ

και στο βάθος ο Δημήτρης Μπαλαούρας

φίλοι αγαπημένοι

αυτό κι αν είναι ευλογία: μια αίθουσα γεμάτη φίλους αγαπημένους

Μια παρουσίαση για "το άλλο μου μισό"

Παρουσίαση του "το άλλο μου μισό" στη Λευκωσία & Λάρνακα

Θα χαρώ πολύ να σας δω εκεί αν μπορείτε!!

Την παρουσίαση θα κάνει η Αικαταρίνη Αντρεστίνου και αποσπάσματα θα διαβάσει ο ηθοποιός Θανάσης Δρακόπουλος.

Ερυθηματώδης Λύκος

Παγκόσμια ο Οκτώβρης είναι ο μήνας ενημέρωσης για τον Ερυθηματώδη Λύκο. Πολύ λίγοι γνωρίζουν για την ασθένεια αυτή, γι αυτό θα προσπαθήσω με λίγα λόγια να σας ενημερώσω.

Ο Ερυθηματώδης Λύκος είναι μια αυτοάνοση πάθηση. Εκεί που το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει την ευθύνη να μας προστεατεύει από διάφορες βλαβερές καταστάσεις όπως λοιμώξεις, δουλεύει με περισσότερο ζήλο από το κανονικό και κατά λάθος κτυπά το ίδιο μας το σώμα επηρεάζοντας διάφορα όργανα. Η πεταλούδα έχει καθιερωθεί διεθνώς ως σύμβολο του Λύκου γιατί ένα από τα χαρακτηριστικά δερματικά εξανθήματα εμφανίζεται κάποτε στο πρόσωπο και επηρειάζει πιο πολύ τα δυο μάγουλα, σαν φτερά πεταλούδας.

Για να συμβάλω σ' αυτή την ενημέρωση έγραψα το άρθρο που ακολουθεί στο έντυπο του Πολίτη Check-up. Σας το παραθέτω, ίσως φανεί χρήσιμο σε κάποιον.

Η πρώτη διάγνωση

Η ζωή της κυλά σαν καλοκουρδισμένο ρολόι. Τάξη κι ασφάλεια σφραγίζουν τις μέρες της. Ο άντρας απ' τη δουλειά στο σπίτι, τα παιδιά απ' το σχολείο στο φροντιστήριο κι αυτή ακούραστη και κεφάτη στο ρόλο της μητέρας, της συζύγου και οικοκυράς. Σαν ένα τρένο που κυλάει καθημερινά στο ίδιο δρομολόγιο χωρίς καθυστέρηση.

Ώσπου μια μέρα, εντελώς ξαφνικά το τρένο εκτροχιάζεται. χάνει τη σταθερότητα και τον προσανατολισμό της. Νιώθει παράξενα... Μια απέραντη κούραση την εξαντλεί και κάνει τα βήματά της ολοένα και πιο αργά. Τα μαλλιά της πέφτουν, τα μάτια πρήζονται και το πρόσωπό της παίρνει σχήμα ακανόνιστο. Μέρα με τη μέρα το πρήξιμο ανησυχητικά επεκτείνεται στις αρθρώσεις και μετά στην κοιλιά και στο θώρακα. Μια κόκκινη λαμπίτσα στέλνει σήμα συναγερμού! Τι της συμβαίνει; Αρχίζει το ψάξιμο. Από γιατρό σε γιατρό, από διάγνωση σε διάγνωση. Μέχρι που ταλαιπωρημένη και σε πλήρη απόγνωση, καταλήγει στον ειδικό ρευματολόγο.

Τα λόγια του γιατρού ηχούν στ' αυτιά της χωρίς ειρμό, δίχως νόημα.

"Πάσχεις από Ερυθηματώδη Λύκο, δε θεραπεύεται, πρέπει να μάθεις να ζεις μαζί του".

"Για πόσο;"

"Για πάντα"!

Λέξεις άγνωστες, χωρίς νόημα ή λογική σπέρνουν στη ψυχή της τον πανικό. Τι είναι Λύκος; Μην είναι το ίδιο τρομακτικός και πονηρός σαν τα παραμύθια της γιαγιάς; Αθεράπευτος! Για πάντα... Εφόρου ζωής. Τι σημαίνει αυτό; Έχει χάσει το μέτρο του χρόνου και πορεύεται μέσα στην αμφιβολία και την ανασφάλεια. Πώς θα είναι η ζωή της απ' εδώ κι εμπρός; Πώς θα μεγαλώσει τα παιδιά της;

Τον πρώτο καιρό σπαταλά τις δυνάμεις της ανάμεσα στο φόβο και την αμφιταλάντευση. Πώς θα τα καταφέρει να ξανασταθεί στα πόδια της με όλη αυτή τη φαρμακευτική αγωγή και τα σημάδια της αρρώστιας; Πώς θα την αντιμερωτίζουν απ' εδώ κι εμπρός ο άντρας και τα παιδιά της; Ο κοινωνικός της περίγυρος; Δε θέλει τον οίκτο κανενός.

Στην αρχή δέχεται την υπερπροστατευτικότητα της οικογένειας της με επιφυλακτικότητα. Έτσι θα την νταντεύουν απ' εδώ κι εμπρός; Μετά μέσ της γαληνεύει και δέχεται την αγάπη τους σαν θείο δώρο. Η συμπαράσταση του ρευματολόγου ενισχύει τις δυνάμεις της. Μα γι αυτήν δεν είναι αρκετά όλα αυτά. Πρέπει να σταθεί στα πόδια της, να ξεκαθαρίσει τις σκέψεις της. Και αποφασίζει.

"Με τον Λύκο θα είμαστε συγκάτοικοι για μια ολάκερη ζωή, ας γνωριστούμε καλύτερα".

Ανοίγει βιβλία, μπαίνει στο διαδύκτιο, απορροφά όλες τις πληροφορίες που βρίσκει μπροστά της. Εξοικειώνεται με την ασθένειά της. Συναντά κι άλλους ασθενείς που έχουν το ίδιο μ' αυτήν πρόβλημα, ανταλλάσσουν πληροφορίες. Στην πορεία θα μάθει πως η ασθένειά της δεν είναι εύκολη. Επηρεάζει διάφορα όργανα. Άρα κάθε φορά θα έχει και διαφορετικά συμπτώματα έξαρσης. Τα μαθαίνει και τα ταξινομεί σε κατηγορίες. Σημαντικά και ασήμαντα. Μαθαίνει να δέχεται την εξαντλητική κούραση και οριοθετεί τις δυνάμεις της, αλλάζοντας τον τρόπο ζωής της. Αλλάζει συνήθειες και κάνει μονάχα αυτά που μπορεί. Αυτό δεν την κάνει να φαίνεται λιγότερο ενδιαφέρον άτομο. Φτάνει να κάνει και τους γύρο της να το καταλάβουν. Δεν δίνει μακροχρόνιες υποσχέσεις. Δίνει ποιότητα και ευελιξία στη ζωή της. Γιατί θέλει τους δικούς της ανθρώπους να μην κουβαλάνε το βάρος μιας διαχρονικά άρρωστης γυναίκας.

Κοιτάζει βαθιά μέσα της. Παρ' όλα αυτά εξακολουθεί να είναι ο ίδιος άνθρωπος. Μπορεί ν' αγαπήσει και να αγαπηθεί, μπορεί να προσφέρει χαρά. Από το λίγο ή το πολύ που της επιτρέπουν οι δυνάμεις της. Στη ζωή αυτό που μετράει είναι τα μικρά, τα καθημερινά και τα ασήμαντα. Οι στιγμές είναι που μετράνε. Μια αγκαλιά, ένα φιλί, το γέλιο των παιδιών, το πέταγμα του χελιδονιού έξω απ' το παράθυρό της. Είναι αρκετά για να γεμίσει η ψυχή της χρώματα κι ευωδιά. Τίποτα δεν έχει διάρκεια. Η ζωή είναι ένας κύκλος. Η μέρα διαδέχεται τη νύχτα, η άνοιξη το χειμώνα, η χαρά τη λύπη κι εμείς διανύουμε τον κύκλο μας μέσα στη ζωή!

Eισβολή τού "Το άλλο μου μισό"

Σκέφτηκα πολύ πριν αποφασίσω για αυτή την ανάρτηση, γιατί δυσκολεύομαι να γράφω για τον εαυτό μου. Όμως είναι μια πολύ ωραία κριτική για το "άλλο μου μισό" που με συγκίνησε αφάνταστα. Την έγραψε η φιλόλογος συγγραφέας Αικατερίνη Ανδρεστίνου και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πολίτης στις 14/09/2008 με τίτλο: Εισβολή τού "Το άλλο μου μισό". Θέλω να την μοιραστώ μαζί σας όπως ακριβώς δημοσιεύτηκε.

Νέα εισβολή σημειώνεται αυτό το καλοκαίρι! Όχι από εχθρούς με καταστροφικά όπλα, αλλά από τη πολυγραφότατη Γιόλα Δαμιανού Παπαδοπούλου με μοναδικό όπλο την ανάλαφρη πέννα της προσφέροντάς μας ένα νέο πνευματικό της παιδί που ακούει στο όνομα "Το άλλο μου μισό".
Ο τίτλος διφορούμενος, αλλά το εξώφυλλο με το βουβό μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα μας προσανατολίζει για το πού βρίσκεται το άλλο μισό της Γιόλας και προφανώς όλων των Κυπρίων.
Περιττό να παρουσιάσω τη Γιόλα, γιατί πλέον έχει μπει για καλά στα λογοτεχνικά πεδία και δρέπει τιμητικά βραβεία, για την λογοτεχνική της προσφορά. Επάξια βέβαια! Διάβασα αρκετά έργα της, αλλά το τελευταίο με συγκλόνισε τόσο από την πλοκή όσο και από την παραστατική, ζωηρή και άνετη παρουσίαση των ηρώων της, που ο καθένας σιωπηλά ζει το ψυχικό του δράμα που πηγάζει από την ίδια αιτία, την εισβολή του ΄74. Θίγει με έντεχνο τρόπο τα περισσότερα προβλήματα που δημιούργησε ο Ιούλης του ΄74 και έκοψε τη ζωή των ηρώων της Γιάννη και Αχμέτ στα δυο. Έχει τη συγγραφική ικανότητα να οδηγεί τον αναγνώστη στα άδυτα των αδύτων της ψυχής των τραγικών προσώπων και να βιώνει την τραγικότητά τους. Ποιος δεν θα λυγίσει και δεν θα δακρύσει-δάκρυ μνημοσύνου- τη στιγμή της ταυτοποίησης των οστών ενός αγνοουμένου; Ποιος δεν θα αισθανθεί ανάμεικτα συναισθήματα συγκίνησης, ανακούφισης, χαράς κι ευτυχίας τη στιγμή της αναγνώρισης του αγνοούμενου αδελφού Μανολάκη και το σφυχταγκάλιασμα της αρχόντισσας γιαγιάς Μάρας με τον εγγονό η οποία θα ψελλίσει, όπως άλλοτε ο Συμενών, "το νυν απολύεις τον δούλο σου Δέσποτα".
Σε κάθε σελίδα παραμονεύει η Γιόλα με την πέννα της για να ταρακουνίσει συναισθηματικά τον αναγνώστη και να τον ξαφνιάσει με την απρόσμενη εξέλιξη του άλλου μισού της. Επιχειρηματική δραστηριοποίηση στο εξωτερικό, έρωτες, επαναπροσέγγιση, διεκδίκηση των χαμένων περιουσιών, πρόβλημα αγνοουμένων, όλα αυτά θίγονται με τέτοιο τρόπο ώστε άθελα και ανυποψίαστα ξεπηδούν τα συναισθήματα και τα ωραία αιθσήματα του ανθρώπου, που δυστυχώς φωλιάζουν αδρανή στα βάθη της καρδιάς μας. Το πιο ωραίο αίσθημα, το αίσθημα του έρωτα, γίνεται ύμνος και μοίρα συγχρόνως και όχι παράνομη σχέση.
Δεν θα ήταν φρόνιμο εκ μέρους μου να αποκαλύψω, έστω και περιληπτικά όλα τα διαδραματιζόμενα γιατί θα στερήσω από τον αναγνώστη τη μαγεία της περιέργειας, της αγωνίας, ώστε να βιώσει και αυτός τις ανεπανάληπτες στιγμές που έζησα εγώ και να αιθσναθεί "άνθρωπος" καθώς η ψυχή του θα δονείται από την έκρηξη των συναισθημάτων, που θα νιώθει στο ξετύλιγμα της ιστορίας.
Διαβάζοντας "Το άλλο μου μισό" γίνεσαι "άνθρωπος" με όλες τις αδυναμίες και τις χάρες της ανθρώπινης φύσης. Ίσως θα θέλαμε περισσότερη ανθρωπιά στις μέρες μας γι αυτό ας προτρέψουμε την φτασμένη Κύπρια λογοτέχνη να μας χαρίσει και άλλα τέτοια λογοτεχνικά διαμάντια. Ας ευχηθούμε να ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες εισβολές της!

Ευχαριστώ από καρδιάς την κυρία Αικατερίνη Ανδρεστίνου που έσκυψε με τόση υπομονή κι αγάπη στο έργο μου. Της εύχομαι να ΄ναι πάντα καλά!

Δακρυσμένος ήλιος

Από την πρώτη στιγμή που έπεσε στην αντίληψή μου το βιβλίο της Τσιμάντα Αντίτσι "Δακρυσμένος ήλιος" (εκδόσεις Ψχογιός), ένιωσα την ανάγκη να το διαβάσω. Στην αρχή από περιέργεια να δω πώς έγραψε η Νιγηριανή συγγραφέας από τη δική της σκοπιά τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα της (δεκαετία του ΄60). Ένα θέμα που καταπιάστηκα κι εγώ στο βιβλίο μου "Το πεπρωμένο μιας ζωής" (εκδόσεις Άγκυρα), από μια άλλη ξεχωριστή σκοπιά. Διαβάζοντας η περιέργειά μου έγινε χαρά και συγκίνηση γιατί η συγγραφέας με ταξίδευε με τα δικά της μάτια σε πόλεις που έζησα, αποκαλύπτοντάς μου μια άλλη διάσταση πραγμάτων. Εγώ έγραψα με τα μάτια ενός λευκού, αυτή καταγράφει αυθεντικά και χωρίς περιστροφές ένα τρόπο ζωής, που εγώ γεύτηκα σαν φιλοξενούμενη στη χώρα της. Πολύ παραστατικά και με γλαφυρότητα μας μπάζει στον τρόπο σκέψης και ζωής των ανθρώπων της πατρίδας της με την απλοϊκότητα και τη φτώχια χωρίς φτιασιδώματα και ωραιοποιήσεις. Με ειλικρίνεια αφήνει να φανούν αισθήματα των μαύρων απέναντι στους λευκούς, αλλά και το αντίθετο.
"Η Ολάνα ποτέ δεν είχε συμπαθήσει κάποιον από τους φίλους της αδελφής της και δεν της άρεσε που η Καϊνένε έβγαινε με τόσο πολλούς λευκούς στην Αγγλία. Η επιδεικτική ευφράδειά τους, η υποκριτική δήθεν αποδοχή των Αφρικανών εκ μέρους τους την εκνεύριζαν. Η υπεροψία των Εγγλέζων, οι οποίοι νόμιζαν ότι καταλάβαιναν τους Αφρικανούς καλύτερα απ' όσο οι Αφρικανοί καταλάβαιναν τον εαυτό τους".
Ή πάλι η επιμονή των γονιών να προσφέρουν την όμορφη κόρη τους ερωμένη στον υπουργό, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια εμπορική συμφωνία, ξεδιπλώνει ανεπιτήδευτα τα έθιμα που επικρατούν στην Αφρική.

Η ιστορία ξετυλίγεται στην δεκαετία του ΄60, όταν οι Άγγλοι έδωσαν στους Νιγηριανούς ανεξαρτησία, αλλά άφησαν πίσω τους το διαίρει και βασίλευε κι άναψαν τα μίση ανάμεσα στις φυλές. Οι Βρετανοί προτιμούσαν το Βορρά. Η ζέστη εκεί ήταν ευχάριστα ξηρή. Οι Χάουζα-Φουλάνι είχαν πιο ντελικάτα χαρακτηριστικά, συνεπώς ήταν ανώτεροι από τους νεγροειδείς Νότιους, ήταν Μουσουλμάνοι και άρα τόσο πολιτισμένοι όσο θα μπορούσε να περιμένει κανείς από τους ιθαγενείς. Ήταν φεουδαλιστές, επομένως ιδανικοί για να διευκολυνθεί η έμμεση διοίκηση αποικιακού τύπου. Απεναντίας ο υγρός Νότος, ήταν γεμάτος κουνούπια, παγανιστές και ανομοιογενείς φυλετικές ομάδες. Η φυλή Γιορόπα ήταν η μεγαλύτερη στα νοτιοδυτικά. Στα νοτιοανατολικά, οι Ίγκμπο ζούσαν σε μικρές δημοκρατικές κοινότητες. Ήταν απειθάρχητοι και ανησυχητικά φιλόδοξοι. Έτσι οι Άγγλοι ανάλογα με τις προτιμήσεις τους παίρνουν θέση και κατευθύνουν τα μίση. Η χώρα σπαράσσεται από τον εμφύλιο πόλεμο.
Όταν ακόμα όλα είναι ήρεμα οι δρόμοι τριών ανθρώπων διασταυρώνονται. Ο Ούγκβου, ένα φτωχό χωριατόπουλο εργάζεται σαν υπηρέτης σ' ένα Νιγηριανό καθηγητή. Η Ολάνα μια νέα γυναίκα από πλούσια οικογένεια επιχειρηματιών, σπουδαγμένη στην Αγγλία, εγκαταλείπει την προνομιακή ζωή της στο Λάγος για να ζήσει με τον χαρισματικό εραστή της τον καθηγητή Οντενίγκμπο στη μικρή πόλη Νουσούκα. Έρχεται σε σύγκρουση με τους φιλόδοξους γονείς της που πριτιμούν τον Υπουργό εραστή από την επαναστάτη καθηγητή. Απεναντίας η δίδυμη αδερφή της Ολάνα, ηΚαϊνένε θα προτιμήσει τον Ρίτσαρντ, ένα ντροπαλό Άγγλο παθασμένο με την αφρικανική τέχνη και που θα ζήσει πλάι της σαν ιθαγενής.
Ο πόλεμος της Μπιάφρα ξεσπά. Οι Χάουσα ξεκληρίζουν όλους τους Ίγκμπο που ζουν στην πόλη Κάνο. Η Ολάνα που συμπρωματικά επισκέπτεται ανύποπτη την πόλη βρίσκει όλα τα μέλη της οικογένειας της σφαγιασμένα. Την ίδια βοηθά να δραπετεύσει ο Χάουζα πρώην εραστής της. Απ' εκείνη τη στιγμή η ζωή δεν θα είναι πια ίδια. Η Ολάνα και η Καϊνένε κάνουν σκοπό της ζωής τους να βοηθήσουν όσο μπορούν τους συμπατριώτες τους. Και καθώς οι άνεμοι του πολέμου κτυπούν την πόρτα τους, οι ήρωες της ιστορίας έρχονται αντιμέτωποι με τα πάθη, τα όνειρα και τις επιθυμίες τους, μ' ένα τρόπο που κανείς δεν μπρούσε ποτέ να φανταστεί. Και ο Ούκβου ο υπηρέτης που κοντά στους ακαδημαϊκούς κυρίους του έμαθε γραφή και ανάγνωση, στο τέλος γράφει τη δική του ιστορία όπως την έζησε μέσα στους καπνούς και τις οβίδες. Τίτλος του βιβλίου του,
Ο κόσμος ήταν σιωπηλός όταν εμείς πεθαίναμε
"Η πείνα ήταν ένα από τα όπλα των Νιγηριανών κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η πείνα ήταν που έκανε την Μοπιάφρα γνωστή ανά την υφήλιο. Η πείνα έκανε τους ανθρώπους στον κόσμο να την προσέξουν και πυροδότησε διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις στο Λονδίνο, τη Μόσχα τη Τσεχοσλοβακία. Η πείνα ανάγκασε ανθρωπιστικές οργανώσεις να στέλνουν φαγητό στην Μπιάφρα με μυστικές νυχτερινές πτήσεις. Η πείνα απογείωσε την καριέρα πολλών φωτογράφων".

Μονάχα κάποιος που έζησε στην καρδιά της Μπιάφρα, στην πόλη Άμπα της Ανατολικής Νιγηρίας μπορεί να πει πόσο ανατριχιαστικά ρεαλιστικά γραμμένη είναι αυτή η ιστορία!

Όταν πέφτει η αυλαία...

Δευτέρα πρωί στεκόμουν στην είσοδο του Σατιρικού Θεάτρου κι άκουγα άφωνη τον Κώστα Καυκαρίδη να μου διηγείται πως το προηγούμενο βράδυ κλέφτες μπήκαν βραδιάτικα στο Θέατρο. Να κλέψουν τι; Τις εισφορές που φιλότεχνοι δίνουν για την ανέγερση του νέου Πολιτιστικού Οικήματος που θα συμπεριλαμβάνει θέατρο, σχολή θεάτρου και βιβλιοθήκη. Η είδηση έκανε στο νου μου κύκλους κι έδεσε στο στομάχι μου κόμπους. Το οίκημα αυτό είναι μια προσωπική προτοβουλία εκ μέρους του Σατιρικού Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, των ανθρώπων που τόσο αγωνίστηκαν για τον πολιτισμό αυτού του τόπου όλα αυτά τα χρόνια...
Ένιωθα μέσα μου θυμό και πικρία για την κατάντια μας. Ένιωθα θυμό και για την κατάντια του ιφιστάμενου Σατιρικού Θεάτρου, που στο φως της μέρας φαινόταν ακόμα πιο μίζερο με την τρύπια ξεθωριασμένη μοκέτα και τους ξεχαρβαλωμένους τοίχους...
"Κάθε χρόνο ξοδεύουμε πολλά λεφτά να το αναβαθμίζουμε. Στην ουσία είναι χαμένα λεφτά, δε φαίνεται η διαφορά" άκουα τον Κώστα Καυκαρίδη να λέει.
Και βέβαια κάθε Θέατρο που σέβεται τον εαυτό του, χρειάζεται κάθε τόσο να μπαίνει σε ινστιτούτο αισθητικής για λίφτινγ. Όμως όταν κάνει λίφτινγ η γριά, πάλι γριά μένει...
Αφήνω το βλέμμα μου να εισβάλει στο χώρο και με διαπερνά η φορτισμένη ενέργεια που άφησαν όλοι αυτοί οι σπουδαίοι ηθοποιοί που εργάστηκαν σκληρά σ' αυτό το χώρο με αγάπη και πάθος ανεξάρτητα από τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν... Ο χώρος εκπέμπει μια μελαγχολία και χάνομαι μέσα στις αναρτημένες αφίσιες παλιών παραστάσεων που είδα...
Κι ερωτώ τους παράγοντες αυτού του τόπου δεν είναι ντροπή την ίδια στιγμή που ξοδεύονται με τόση ευκολία εκατομμύρια ευρώ για να αγοράζονται παίκτες ποδοσφαιρικών ομάδων, να μην διαθέτουν το κονδύλι μισού παίκτη για την ολοκλήρωση ενός οικήματος που θα προάγει πολιτισμό στον τόπο μας;

Ένα ταξίδι στη Τσεχία

Από την πρώτη μέρα στης ξενάγησης, χαμένη μέσ' την ασύλληπτη ομορφιά στα γραφικά δρομάκια της Πράγας, κρατούσα στη σκέψη μου την ανάμνηση της Μαρίας. Πότε με το γάργαρο γέλιο της να διανθίζει τα Αφρικάνικα δειλινά μου και πότε με την ανήσυχη ματιά της να μου φέρνει μια γλυκόπικρη γεύση στο στόμα. Ποτέ δε μου μίλησε για τις τόσες ομορφιές της πατρίδας της. Ποτέ δεν την είδα να ορθώνει με περηφάνεια το ανάστημα και να παινευτεί για τον πολιτισμό της. Γιατί την καθήλωνε ο μεγάλος θυμός που έκρυβε μέσα της για τον κατακτητή, και χανόταν στα λόγια τα ανείπωτα από φόβο... Τώρα μετά από τόσα χρόνια πώς να είναι άραγε τα πράγματα; Άδικα το μάτι μου προσπαθεί να διεισδύσει μέσα απ' τις κλειστές πόρτες των κτιρίων με τα κεντητά καφασωτά, να πιάσω τους παλμούς και τη σκέψη των ανθρώπων που τα κατοικούν. Οι πόρτες έμειναν ερμητικά κλειστές κι εγώ ακόμα προσπαθώ να πιάσω των παλμών αυτών των ανθρώπων που ζούνε πια ελεύθεροι...
Αυτά σκεφτόμουν ενώ διασχίζαμε τα γραφικά δρομάκια της Πράγας που κουβαλούν έντεκα αιώνων ιστορίας. Θέατρα, μουσεία, εκκλησιές, πλατείες, πινακοθήκες. Χάζευα τα μπαρόκ κτίρια που ήταν διαποτισμένα το κάθ' ένα χωριστά με μια πινελιά δικής του χρονολογικής υπόστασης, μα που φαίνονταν όλα ίδια. Θαύμαζα το μόχθο και τον ίστρο των ανθρώπων κάποιας εποχής, που με τα λιγοστά μέσα έφτιαχναν καλλιτεχνήματα για να κρατήσουν αιώνια. Ο υπέροχος γοτθικός ναός του Αγίου Βίτου με τα απίθανα βιτρό, κτιζόταν για έξη αιώνες. Πλάι το Βασιλικό Παλάτι του Καρόλου που σήμερα είναι η κατοικία του Προέδρου. Πιο πέρα η ξακουστή γέφυρα του Καρόλου με τα 516 μέτρα μήκος, μας πρόσφερε ένα ευχάριστο όλο ζωντάνια περπάτημα με τους αυτοσχέδιους μουσικούς να συνοδεύουν το κάθε μας βήμα, τους ζωγράφους που έκαναν πορτραίτα στους περαστικούς... Τη μονοτονία των αναγεννησιακών κτιρίων σπάζει η μοντέρνα γυάλινη προσθήκη του αρχιτέκτονα Φρανκ Ο Γκέρι με τη δημοφιλή ατραξιόν της πόλης Tancici Dum. Το σπίτι του χορού! Είναι γνωστό με το όνομα Φρεντ & Τζίντζερ γιατί θυμίζει χορευτική φιγούρα του διάσημου ζευγαριού Φρεντ Αστέρ.
Στη μίνι κρουαζιέρα μας στον ποταμό Μολδάβα απ' όπου θαυμάζαμε από μακριά την αρχιτεκτονική των κτιρίων και πάλι σκεφτόμουν "τίποτα απ' όλα αυτά δεν μας είπε η Μαρία".
Γύρω στη δεκαετία του ΄80, στη Νιγηρία, γνώρισα μια ωραία οικογένεια Τσεχοσλοβάκων. Τη Μαρία και τον Ιβάν. Εκείνος γιατρός, απεσπασμένος από την κυβέρνησή του σε Κρατικό Νιγηριανό Νοσοκομείο. Εκείνη βοηθός αρχιτέκτονας στην πατρίδα της, χωρίς άδεια εργασίας στη θετή χώρα. Τα παιδιά εννέα και δώδεκα χρονών έμεναν απομονωμένα στο σπίτι. Χωρίς σχολείο, χωρίς φίλους. Από την πρώτη στιγμή τους αγαπήσαμε και τους καλέσαμε στο σπίτι μας. Στα οχτώ χρόνια της γνωριμίας μας, ποτέ δεν άκουσα να κουβεντιάσουν για τις ομορφιές της πατρίδας τους, για την ιστορία, τον πολιτισμό και για την υπερηφάνεια της φυλής τους. Το μόνο που μας μετέδωσαν ήταν ο φόβος. Φόβο για το τι επικρατούσε στην πατρίδα τους εκείνη την εποχή. Φόβο για τον κατακτητή που καταπατούσε τα δικαιώματά τους. Δεν έστειλαν τα παιδιά τους στο Αμερικάνικο σχολείο μην το μάθουν οι αρχές στη χώρα τους... Δεν τους θυμάμαι ποτέ αυθόρμητους ή χαρούμενους. Μετρούσαν τις πράξεις και τα λόγια, λες και υπήρχε συνεχώς κάποιος αόρατος φακός που καταδυνάστευε τη ζωή τους. Όμως η ευγένεια και η λεπτότητα στους τρόπους ήταν κάτι έμφυτο και κανείς δεν μπορούσε να τους το στερήσει. Το διέκρινες από μίλια μακριά...
Η φωνή της Ντανιέλας, μιας πολύ γλυκιάς Τσέχας ξεναγού με άπταιστα Ελληνικά, με φέρνει στην πραγματικότητα. Δε χάνει ποτέ την ευκαιρία να υπογραμμίσει "αυτό που βλέπετε είναι το παλάτι της κουλτούρας που το κομμουνιστικό κόμμα χρησιμοποιούσε για συνεδριάσεις, τώρα χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις" ή "τις απέραντες εκτάσεις που βλέπετε τις καλλιεργούσαν τσεχοσλοβάκοι και παρέδιδαν τον καρπό στους κομμουνιστές για να το μεταφέρουν στη Ρωσία, τώρα μέρος αυτού έχει η κυβέρνηση" ή "πρώτα η Ρωσική γλώσσα ήταν υποχρεωτική, τώρα κανείς δε θέλει ούτε να την ακούει". Καημένη μου Μαρία! Και φέρνω στο νου μου το ξαφνικό φευγιό τους. Τι μεσολάβησε; Τι απρέπεια να ξεστόμισαν ή έκαναν και τους ξεσήκωσαν άρον, άρον και τους χάσαμε; Για αρκετά χρόνια δεν ξέραμε αν κατοικούσαν στη Τσεχία ή στη Σλοβενία. Τώρα που όλα ρέουν και πάλι ομαλά στη χώρα τους μάθαμε πού βρίσκονται.
Το λεωφορείο κατευθυνόταν προς Κάρλοβι-Βάρι. Το μάτι μου ξεκουραζόταν μέσα στις αχανείς εκτάσεις πρασίνου, τόσο ανέφικτο σήμερα στο τόπο μας. Κατέγραφα τις αποχαρώσεις του πράσινου, το απίθανα ψηλό ανάστημα των ελάτων και μου κοβόταν η αναπνοή. Διανύαμε τα εκατόν είκοσι χιλιόμετρα από την Πράγα και δεν χόρταινα τις εικόνες που απλώνονταν μπροστά μου. "Ούτε γι αυτά μου μίλησε η Μαρία" σκεφτόμουν. Το Κάρλοβι-Βάρι μας υποδέχτηκε με τις δώδεκα ιαματικές πηγές του που αναβλύζουν ζεστές μέχρι και ως 70 βαθμούς. Πλήθος κόσμου τις επισκέπτεται κάθε χρόνο με την ελπίδα να γιατρέψει κάθε λογής πάθηση. Η πόλη αυτή είναι γνωστή και για τα κινηματογραφικά βεστιβάλ της. Δε σας κρύβω πως απολαύσαμε ένα καταπληκτικό γεύμα από ελάφι.
Αλλά η πιο απολαυστική εκδρομή ήταν στο μεσαιωνικό χωριό Τσέσκυ Κρούμλοβ. Περπατώντας στη ξύλινη γέφυρα έβλεπα από ψηλά το χωριό πλαισιωμένο από τη λίμνη σαν ένα μικρό νησάκι. Από ψηλά σου έδινε την εντύπωση μιας ψεύτικης πόλης που στήθηκε για σκηνικό κινηματογραφικής ταινίας. Διασχίζοντας την αυλή του παλατιού ένιωσα πως βρισκόμουν κάπου στο μεσαίωνα με τους ιππότες απάνω στα άλογα ντυμένοι με παραδοσιακές στολές να επιδίδονται σε κονταρομαχίες. Βέβαια η παράσταση δινόταν για τουριστικούς σκοπούς αλλά έδενε τόσο με το περιβάλλον που εύκολα σου έδινε τη ψευδαίσθηση πως βρίσκεσαι σε μια άλλη εποχή.
Το χωριό από το 1992 έχει κριθεί διατηρητέο και περιλαβάνεται στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο.
Και πάλι σκέφτομαι, αν η Μαρία μου μιλούσε γι αυτές τις ομορφιές μήπως η δύναμη της φιλίας μας θα άλλαζε κατά κάποιο τρόπο; Ή ο ίδιος ο τόπος θα μου φαινόταν διαφορετικός;

Μας εγκατέλειψαν τα χελιδόνια

Εδώ κι αρκετές μέρες μου έλειψε το κελάδημα των χελιδονιών έξω απ' το παράθυρό μου. Η φωλιά που έφτιαξαν μέσα στο φωτιστικό της πίσω βεράντας του σπιτιού μου εδώ κι αρκετές μέρες παραμένει αδειανή κι αυτό μου φέρνει μια στέρηση, μια μελαγχολία. Έφυγαν κιόλας τόσο νωρίς; Πότε πρόλαβαν; Σήμερα βγαίνει ο Ιούλης. Μαράζωσαν ίσως κι αυτά απ' την ανομβρία που μαστίζει το νησί μας. Ένιωσαν το ξερό χώμα, τα στεγνά φράγματα, την αγωνία και τα αγέλαστα μας πρόσωπα και το ΄βαλαν στα πόδια. Πόσο θα αντέξουμε χωρίς νερό; Οι τριανταφυλλιές στον κήπο μου εδώ και μήνες δεν άνθισαν ούτε ένα λουλούδι. Οι πετούνιες στον ανθώνα κιτρίνισαν. Μαζί και η καρδιά μου που δεν αντέχει χωρίς την καταπράσινη άπλα της Αφρικής.
Η στέρηση των χελιδονιών ίσως με επηρέασε κι από μια άλλη στέρηση. Αυτήν που γράφεις κάτι για μήνες και ξαφνικά τελειώνει και φεύγει απ' τα χέρια σου για να φτάσει στον εκδότη. Αυτές τις μέρες βιώνω τη γνωστή γλυκόπικρη χαρά που διακατέχει κάθε συγγραφέα όταν το πόνημά του ξεφύγει απ' τα στενά περιθώρια του υπολογιστή του, κατεβει τα σκαλοπάτια του γραφείου του για να πάρει την πορεία του ανάμεσα στον κόσμο! Όπως κάθε παιδί που έφτασε η ώρα του να πετάξει. Σαν καλή μάνα το παρακολουθώ με αγωνία να δω αν τα βήματά του θα είναι σωστά και σταθερά. Αν θα διαβαστεί, αν θα αγαπηθεί...
Μετά από μια σειρά μυθιστορημάτων για την Αφρική αποφάσισα να γράψω ένα μυθιστόρημα για την πατρίδα μου. Ήθελα να το κάνω πιο νωρίς όμως μόλις επαναπατρίστηκα δεν ήμουν έτοιμη. Ήθελα να γνωρίσω πρώτα βαθιά τους συμπατριώτες μου πριν γράψω οτιδήποτε. Αλλιώς βλέπεις κι αισθάνεσαι τα πράγματα μακριά από την πατρίδα. Ήθελα να μάθω πώς ζουν, πώς ερωτεύονται, με τι χαίρονται και τι λυπούνται... Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα επίκαιρο που να βγαίνει μέσα από τη ψυχή του σημερινού Κύπριου. Γι αυτό και η αγωνία μου. Τα κατάφερα;
Πρόκειται για το "Άλλο μου μισό" που κυκλοφόρησε στην Αθήνα στις 20 Ιουνίου από τις Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ. Στην Κύπρο κυκλοφόρησε ένα μήνα αργότερα. Κι εγώ βρίσκομαι ακόμα χωρίς βιβλία γιατί χάθηκαν στο ταχυδρομείο. Συμβαίνουν κι αυτά!

Γιόλα Παπαδοπούλου

Πρώτη γνωριμία

Παρασκευή, 25 Ιουλίου 2008. Στην καρδιά του καλοκαιριού ο ήλιος μετράει σε Κελσίου τις αντοχές μου. Και μια που στις ψηλές θερμοκρασίες είμαι ευάλωτη, περιορίζομαι στο σπίτι και την περνάω μπρος στον υπολογιστή. Σερφάρω στο διαδύκτιο και τρυπώνω στα blogs, παρακολουθώ τις σκέψεις και την ανοιχτή συζήτηση ανάμεσα σε όλους εσάς που γνωρίζω μονάχα απ' τα ονόματά σας. Τα βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα και συναρπαστικά όλα αυτά που διαβάζω. Αυτός ο τρόπος επικοινωνίας με γοητεύει γιατί πιστεύω πως αλλάζει το κατεστημένο. Σκέφτομαι πριν αρκετά χρόνια τους δικούς μου γονείς, πόσο άνετα μιλούσαν σε άγνωστους που συναντούσαν στο δρόμο. Αργότερα η δική μας γενιά έγινε κλειστοφοβική. Ίσως ο καινούργιος τρόπος επικοινωνίας μέσα από το διαδύκτιο να είναι μια ανάγκη αλλαγής.
Νιώθω πως έχω ανάγκη να μπω στη συντροφιά σας. Από τότε που σταμάτησα να γράφω χρονογράφημα στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, σαν και κάτι μου λείπει. Μου λείπει το βήμα να μιλάω για τα καθημερινά, τα σημαντικά και τα ασήμαντα που τόση αξία και ποιότητα δίνουν στη ζωή μας. Αλλά η σχέση μου με τα ηλεκτρονικά περιορίζεται στο ελάχιστο. Ξέρω όσα μου χρειάζονται για να γράφω τα βιβλία μου. Βαριόμουν να μάθω πάρα πέρα. Σήμερα πήρα τη μεγάλη απόφαση. Δεν είμαι σίγουρη αν τελικά καταφέρω το κείμενο της πρώτης γνωριμίας να φτάσει σε σας. Το εύχομαι! Καλό υπόλοιπο του καλοκαιριού σε όσους με διαβάσετε. Καλώς να ορίσετε στο bolg μου!

Γιόλα Παπαδοπούλου