Ένα σεμινάριο για κινηματογραφικό σενάριο



Η ομάδα που παρακολούθησε το σεμινάριο με τον
Παντελή Βούλγαρη στο μέσο



    Η πρόσκληση από την Ένωση Σκηνοθετών Κύπρου να παρακολουθήσω ένα σεμινάριο συγγραφής σεναρίου για κινηματογράφο με τον Παντελή Βούλγαρη, ήταν άκρως δελεαστική. Από την άλλη σκεφτόμουν σε τι μπορεί να χρησιμεύσει σε μένα μια τέτοια γνώση, νοουμένου πως θα σπαταλούσα τρεις ολόκληρες μέρες κλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο. Κι όμως η επιθυμία μου να γνωρίσω από κοντά τον Παντελή Βούλγαρη νίκησε και δήλωσα συμμετοχή. Ήταν μια εμπειρία για την οποία δεν μετάνιωσα και που θα θυμάμαι με αγάπη!

Κατ’ αρχήν συνειδητοποίησα για πρώτη φορά το απέραντο φάσμα ανάμεσα στη συγγραφή ενός σεναρίου από τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος. Στο μυθιστόρημα οι λέξεις είναι το εργαλείο επικοινωνίας και έχουν τη δύναμη να σε συγκινήσουν, να σε κάνουν να ονειρευτείς και να ταξιδέψεις. Ο πεζογράφος όταν καθίσει να γράψει μοιάζει με δημιουργό κοσμημάτων που έχει γύρο του απεριόριστο αριθμό διαμαντιών – λέξεων- και προσπαθεί να τα τοποθετήσει στη σωστή θέση για να μπορούν να εκπέμπουν λάμψη. Όταν ο λογοτέχνης γράφει οι λέξεις έχουν τη μαγική ιδιότητα να τον οδηγούν να ξετυλίγει το νήμα της ιστορίας.

Αντίθετα στο σενάριο τη δύναμη έχουν οι εικόνες, η κίνηση και τα χρώματα. Οι λέξεις χάνουν τη δύναμή τους. Την αποτύπωση της χαράς τη δίνει ένα χαμόγελο, της λύπης ένα δάκρυ, μια κίνηση αμηχανίας, ένα πουλί που θα φτερουγίσει... Οι φιγούρες δεν χρειάζονται λέξεις, μιλάει το σώμα, η φύση, ένα άγγιγμα, ένα φιλί…. Δεν είναι μαγευτικό; Είναι αυτό που λέμε μια εικόνα χίλιες λέξεις. Όσο τα άκουγα όλα αυτά μου φαίνονταν όμορφα κι απλά. Όταν όμως προσπάθησα να το επιχειρήσω στο χαρτί, κατάλαβα πόσο φλύαρη και άσχετη είμαι. Γιατί μια ζωή αγωνίζομαι με τις λέξεις που γίνονται φράσεις και περιγράφουν εικόνες. Όσο και να προσπάθησα να πείσω τον εαυτό μου να αλλάξει τρόπο έκφρασης, στάθηκε αδύνατο. Ήταν για μένα σαν ιεροσυλία να αφήσω στην άκρη τις λέξεις. Όμως το σενάριο δεν παύει από το να είναι ένας άλλος συναρπαστικός τρόπος έκφρασης που για να τον καταφέρω θα χρειαστώ πολλές ξάγρυπνες προσπάθειες.

Ήταν απίθανα συναρπαστική η συνάντησή μου με τον Παντελή Βούλγαρη. Απλός και οικείος σαν ένας χτεσινός φίλος. Άκουγε με προσοχή κάθε μας λέξη, κάθε ιστορία που είχαμε να του πούμε. Γι αυτόν κάθε τι καινούργιο είναι πηγή έμπνευσης για το επόμενο βήμα. Μας μίλησε για τις ατέλειωτες περιπλανήσεις του που τον βοηθούν να βγάζει ανθρώπινες ιστορίες και να τις σκηνοθετεί με μαεστρία προβάλλοντας την βαθιά ανθρώπινη πλευρά τους. Και ήταν ιδιαίτερα συναρπαστικό να τον ακούμε να μας διηγείται πώς έχει συλλάβει τις διάφορες ιδέες από τα έργα του. Ιδιαίτερος σταθμός ήταν οι Νύφες. Η βραβευμένη δραματική του ηθογραφική ταινία παραγωγής 2004.

Η ταινία είμαι σίγουρη πως είναι σε όλους γνωστή, ωστόσο εγώ έχω την ανάγκη να γράψω λίγα λόγια προκειμένου να κάνω μια ολοκληρωμένη ανάρτηση. Το θέμα της ταινίας είναι το ταξίδι 700 γυναικών ελληνίδων, τουρκάλων και ρωσίδων από την Κωνσταντινούπολη προς Νέα Υόρκη όπου θα συναντούσαν τους άντρες που επρόκειτο να παντρευτούν. Η υπόθεση περιπλέκεται όταν μια από τις Νύφες ερωτεύεται ένα αμερικανό φωτογράφο που επιστρέφει στην πατρίδα, μα που δεν πρέπει γιατί είναι υποχρεωμένη να παντρευτεί αυτόν που προοριζόταν για την αδερφή της και δεν άντεξε τη ξενιτιά.

Η ταινία παρουσιάστηκε στο 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη και απέσπασε 10 από τα Κρατικά βραβεία.



Ο Παντελής Βούλγαρης



Ο Παντελής Βούλγαρης είναι Έλληνας σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Αθήνα, μετά τις σπουδές του στον κινηματογράφο εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτης σε πλήθος παραγωγών. Έχει διακριθεί και βραβευτεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου. Μερικά από τα έργα του είναι:

Ψυχή βαθιά (2009), Νύφες (2004), Όλα είναι δρόμος (1998), Ήσυχες μέρες Αυγούστου (1991), Η φανέλα με το 9 (1988),Πέτρινα χρόνια (1985), Κάρολος Κουν (1981), Ελευθέριος Βενιζέλος (1982) κ.ά.

Το σεμινάριο διοργάνωσε για δεύτερη συνεχή χρονιά η Ένωση σκηνοθετών Κύπρου με τη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και του Πολιτιστικού κέντρου Άρτος.