Συνέντευξη στο Vlepo με την Κατερίνα Σαμψώνα

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2009

Mια ταινία ένα ερωτηματικό!

Δεν πάει πολλής καιρός που σας υποσχέθηκα να είμαι πιο συνεπής και να γράφω τακτικά στο blog μου. Ειλικρινά δεν ξέρω πόσο θα κρατήσω το λόγο μου έτσι που έχω δώσει όλη μου την ενέργεια στο γράψιμο του καινούργιου μου μυθιστορήματος. Πραγματικά θαυμάζω τους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Όμως θα προσπαθήσω, έχω τόσα πολλά που θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Θέματα που ξεφύσησαν από μια ταινία που είδα πρόσφατα και που τριβελίζουν στο μυαλό μου χιλιάδες "γιατί" και" πρέπει". Αλήθεια πόσο επιτρέπεται η πρόοδος να αγιάζει τα μέσα; Αναφέρομαι στη βιο-ηθική.
Οι απορίες μου γεννήθηκαν από μια ταινία που πρόβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους του Cineplex. Πρόκειται για το έργο My sister's Keeper σε σκηνοθεσία Nick Cassavetes, στους ρόλους η Cameron Diaz, Abigail Breslin, Alec Baldwin, Jason Patric, Sofia Vassilieva, Άμπιγκειλ Μπρέσλιν "Little Miss Sunshine".
Έχω πάρα πολύ καιρό να φύγω από τον κινηματογράφο τόσο γεμάτη από συναισθήματα και προβληματισμούς. Δέος και συντριβή συνάμα μπρος στο αναπόφευκτο, μπρος στον αγώνα της μάνας να σώσει το παιδί της από βέβαιο θάνατο, μπρος στην επιστήμη που στην άγνοιά της να βρει λύσεις χρησιμοποιεί ανθρώπινα σώματα σαν ελιξίρια θύματα για να δώσει ζωή...
Η ταινία αρχίζει με την εντεκάχρονη Άννα να λέει "είμαι ένα κατασκευασμένο παιδί με τεχνιτή γονιμοποίηση για να είμαι συμβατός δότης 100% στην αδερφή μου που πάσχει από λευχαιμία. Με έφεραν στον κόσμο μόνο για αυτό το σκοπό! Κανείς δε με ρώτησε αν θέλω να μπαίνω κάθε λίγο στα χειρουργεία να κάνω μεταγγίσεις αίματος, να δίνω νωτιαίο μυελό. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά τώρα ζητούν να πάρουν και το νεφρό μου. Ποια θα είναι η ζωή μου μετά απ' αυτό; Θα μπορώ να παίζω σαν τα άλλα παιδιά; Θα μπορέσω ποτέ να γίνω μπαλαρίνα, να παίζω τένις, να παντρευτώ και να κάνω δικά μου παιδιά; Έχω δικαίωμα να ορίζω το σώμα μου όπως εγώ θέλω. Αναρωτιέμαι αν με αγάπησε ποτέ κανείς".
Η Σάρα η μητέρα της Άννας όταν έμαθε για την αρρώστια της δίχρονης κόρης της Κέιτ άφησε το επάγγελμα της δικηγόρου κι έστρεψε όλη την προσοχή στο παιδί της κάνοντας ένα αγώνα να το κρατήσει στη ζωή. Όταν ο γιατρός προτείνει πως ο μόνος τρόπος να κρατηθεί η Κέιτ στη ζωή είναι η γέννηση ενός άλλου παιδιού που να είναι συμβατός δότης, η Σάρα δεν διστάζει να φέρει στον κόσμο την Άννα για να δώσει ζωή στην Κέιτ. Για τη Σάρα δεν υπάρχει τίποτα πια γύρο της που να έχει σημασία εκτός από τη σωτηρία της Κέιτ. Ούτε που πρόσεξε πως ο γιος της είναι ένα δισλεξικό παιδί που χρίζει άμεσης βοήθειας. Ούτε και οι εκκλήσεις της Κέιτ που της λένε πως κουράστηκε να παλεύουν έχουν σημασία. Αλλά ούτε και οι διαμαρτυρίες της Άννας που δεν θέλει άλλα χειρουργεία εισακούονται. Η απάντηση της Σάρας είναι "έχεις καθήκον να βοηθήσεις την αδερφή σου". Η Άννα δεν είναι παρά ένα συμπλήρωμα για το σώμα της αδερφής της.
Η Κέιτ φτάνει στα δεκάξι χάριν στη συντήρηση που της προσφέρει η Άννα. Στο νοσοκομείο ανάμεσα στις χημειοθεραπείες γνωρίζει ένα αγόρι που πάσχει από καρκίνο. Ανάμεσα στα δυο παιδιά δημιουργείται αυθόρμητα ένα αίσθημα που δεν αργεί να γίνει σχέση. Όμως το αγόρι σε λίγο πεθαίνει και η Κέιτ χάνει κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή. Της φαίνεται αδιανόητο που η μητέρα της θέλει ακόμη να "την πετσοκόψει" μέσα στα χειρουργεία για μεταμόσχευση νεφρού. Από τη δύσκολη θέση τη βγάζει η Άννα που παίρνει την κατάσταση στα χέρια της. Αναθέτει στον δικηγόρο Κάμπελ Αλεξάντερ να την υπερασπιστεί απαιτώντας να ορίζει το σώμα της. Έτσι θα ξεκινήσει μια δικαστική διαμάχη που θα χωρίσει την οικογένεια σε δύο στρατόπεδα και θα αφήσει ξεκρέμαστη τη ζωή της Κέιτ.
Μέσα από το στενό μας περιβάλλον ακούμε συχνά γονείς να φέρνουν στον κόσμο ένα παιδί για να σώσουν ένα άλλο και ομολογώ πως ποτέ δεν έκανα βαθύτερες σκέψεις επί του θέματος. Ποτέ δεν διερωτήθηκα... Τώρα στ' αυτιά μου ηχούν τα λόγια της Άννας "είμαι ένα παιδί χωρίς προσωπικά δικαιώματα γιατί δημιουργήθηκα για να σώσω την αδερφή μου". Λόγια σκληρά ειπωμένα από ένα παιδί που νιώθει μοναξιά και απόρριψη γιατί πιστεύει πως δεν το αγάπησε κανείς! Η πράξη τώρα μου φαίνεται αποκρουστική και σκληρή. Σαν να μην είναι η Άννα μια ξεχωριστή οντότητα που χρειάζεται στοργή κι αγάπη.
Αλήθεια ποιος μπορεί να δώσει το δικαίωμα σε ένα γονιό να κατασκευάσει παιδί για ανταλλακτικά; Πραγματικά χρειάζομαι να ακούσω τις απόψεις σας για να ξεδιαλύνω τις σκέψεις μου!

5 σχόλια:

Eleni Tsamadou είπε...

Πολυδαίδαλα τα μονοπάτια της καρδιάς, Γιόλα μου!
Δεν είναι ένα ερώτημα που απαντιέται μόνο με τους κανόνες του νόμου και της βιοηθικής. Ποιός θα ορίσει ποιό είναι το αγαθό με την υπέρτερη αξία και ποιό βαρύνει περισσότερο όταν πέρνουμε τόσο κρίσιμες και δύσκολες αποφάσεις; Σίγουρα όχι οι δικαστές και οι νομομαθείς. Μόνο η αγάπη μπορεί να είναι οδηγός στις αποφάσεις και μόνο αυτή θα μπορέσει ίσως να δώσει την απάντηση κατά τη γνώμη μου. Αυτή πρέπει να αναζητήσουν στην καρδιά τους όλοι, γονείς και παιδιά ..Τι θα έκανε ο καθένας μας στη θέση της μάνας; Δε λένε πως η μάνα μπορεί να κάνει τα πάντα για να σώσει το παιδί της; Αν αποφασίζει να κάνει ένα άλλο παιδί για να βοηθήσει το πρώτο να ζήσει, γιατί θα πρέπει να είναι η πράξη της κατακριτέα; Τη βλέπουμε σαν μια ψυχρή υπολογίστρια και ξεχνάμε την αγωνία της να σώσει το παιδί της. Μόνο αν δεν αγάπησε ποτέ αυτό το δεύτερο παιδί, μόνο αν το είδε μόνο και μόνο ως "εργαλείο", σαν τροφφοδότη ζωής του πρώτου άρρωστου παιδιού μόνο τότε θα μπορούσε κανείς να την κατακρίνει. Κάτι τέτοιο όμως είναι σπάνιο. Δεν αρνούμαι όμως ότι ένα παιδί που ξέρει πως γεννήθηκε όχι γιατί το θέλησαν οι γεννήτορες του ή έστω κατά λάθος, αλλά γεννήθηκε με μοναδικό σκοπο να βοηθήσει να κρατηθεί στη ζωή η αδελφή του μπορεί να νιώθει ότι δεν αγαπιέται και να φουρτουνιάζει η ψυχή του, ιδίως στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας. Για αυτό λέω η απάντηση είναι δύσκολη αν όχι αδύνατη.

Yiola Papadopoulou είπε...

Χαίρομαι Έλλεν που ανταποκρίθηκες στο μεγάλο κοινωνικό ερώτημα που δυστυχώς καλούμαστε πολύ συχνά στις μέρες μας να παίρνουμε αποφάσεις. Γιατί ο καρκίνος ολοένα παίρνει απρόβλεπτες διαστάσεις. Πολύ σωστά το έθεσες πως μόνο η αγάπη μπορεί να γίνει οδηγός σε τέτοιες αποφάσεις. Όμως που η αγάπη πολλές φορές τυφλώνεται σ' ένα πάθος χωρίς όρια; Όπως η Σάρα που το μόνο που βλέπει μπροστά της είναι να εκπληρώσει το στόχο της, την θεραπεία της Κέιτ. Η Άννα συντηρούσε την αδερφή της έντεκα χρόνια. Ζήτησαν να πάρουν το νεφρό. Ποιο ζωτικό όργανο θα ακολουθούσε; Άρα στην προκειμένη περίπτωση φτιάχτηκε ένα παιδί αποθήκη ανταλλακτικών. Είναι γι αυτές τις περιπτώσεις των άκρων που μιλούμε αν έχει θέση η νομοθεσία!

meta είπε...

Είναι δύσκολο το ερώτημα που θέτετε κυρία Γιόλα. Σα μητέρα δε θα ήθελα ποτέ να βρεθώ σε αυτή τη θέση! Θα συμφωνήσω με την κυρία Τσαμαδού πως η πράξη της μητέρας θα μπορούσε να καταδικαστεί αν έβλεπε το άλλο παιδί μόνο ως τη σωτηρία του πρώτου, ξεχνώντας ότι και αυτό είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα και παιδί της, που προφανώς όπως το περιγράφετε έτσι ήταν στην ταινία. Μου θυμίζει περιπτώσεις που όταν χάνεται ένα παιδί κάνουν άλλο και αν είναι του ίδιου φύλλου του δίνουν το όνομα του παιδιού που χάθηκε. Με αποτέλεσμα το δεύτερο παιδί να ζει μια ζωή στη σκιά του αδελφου-ής που ποτέ δε γνώρισε. Κι όμως κάθε παιδί είναι μια μοναδική αναντικατάστατη οντότητα.

Τέσυ Μπάιλα είπε...

Δύσκολο θέμα κ. Παπαδοπούλου. Άξίες πρωτόγνωρες σε τούτη την εποχή περιπλέκονται, δημιουργώντας νέα ηθικά διλήμματα ασύλληπτης λογικής!!!

Μόλις ολοκλήρωσα Το Άλλο μου Μισό!
θερμά συγχαρητήρια!
Τέσυ Μπάιλα

Yiola Papadopoulou είπε...

Αγαπημένες φίλες Μeta και Τέσυ καλοσωρίσατε στο blog και χαίρομαι που ανταποκριθήκατε σ' αυτό το καφτό ερώτημα. Λυπάμαι που δεν έχω δει νωρίτερα τα σχόλιά σας, βλέπετε με απασχολεί πολύ το καινούργιο μυθιστόρημα που γράφω έτσι που έχει φτάσει σε ένα δύσκολο σημείο και δεν επισκέφτηκα καθόλου το blog.
Πράγματι με τη μοντέρνα ιατρική ερχόμαστε αντιμέτωποι καθημερινά με πρωτόγνωρες αξίες. Όλα καλά φτάνει να μην ξεπερνούν τις ηθικές αξίες.
Τέσυ σε ευχαριστώ που διάβασες το¨"Άλλο μου μισό" και χαίρομαι που σου άρεσε! Να είστε και οι δυο σας καλά.