 |
| Ο Αρχιτέκτονας Ντέλης Παπαδόπουλος |
Μια έρευνα που κινείται στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ σχεδίου και Αρχιτεκτονικού χώρου είναι η έκθεση του Αρχιτέκτονα και καθηγητή Ντέλη Παπαδόπουλου που θα ανοίξει τις πύλες της αύριο Τρίτη 26 Νοεμβρίου στο φυτώριο εικαστικής καλλιέργειας. Η έκθεση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος ΑΙΘΕΡΙΕΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙς ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ που επιμελείται ο εικαστικός Σάββας Χριστοδουλίδης.
Περίμενα χρόνια να δω μια ατομική έκθεση του γιού μου, να που γίνεται πραγματικότητα. Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη και υπερήφανη. Συνήθως όταν γράφω για τρίτους είμαι χείμαρρος στα λόγια, αυτή τη φορά θα μεταφέρω τα λόγια άλλων:
Έγραψε ο εικαστικός Σάββας Χριστοδουλίδης σχετικά: «Τον τίτλο της δουλειάς του Ντέλη Παπαδόπουλου Hyperlanscaps θα μπορούσαμε να τον ερμηνεύσουμε ως «Υπερ-τοπία ή ακόμα και Υπερβατικά Τοπία. Αυτό φανερώνει ή και κατά κάποιον τρόπο ερμηνεύει τη διάθεση του ίδιου του δημιουργού να επιχειρήσει μια ανάγνωση του χώρου που ξεπερνά την πραγματικότητα. Όλη αυτή η οργάνωση του χώρου επιχειρείται με μια διάθεση αποσάφηνσης που οδηγεί και στο κοινό χαρακτηριστικό των έργων που είναι η καθαρότητα. Άρα προκύπτει ένας αυστηρά δομημένος χώρος χωρίς αυτός να στερείται λυρισμού ή ποιητικότητας. Εστιάζω περισσότερο το ενδιαφέρον μου στα έργα με τα οποία επιχειρεί τη διάνοιξη της επιφάνειας μέσα από μια ανάγκη ακριβώς να συναντήσει τον χώρο ο οποίος βρίσκεται πίσω από την επιφάνεια. Τέτοια εγχειρήματα συναντάμε στα έργα της τέχνης που είδαν το φως στη δεκαετία του ‘ 50 με πρωταγωνιστή τον Λούτσιο Φοντάνα».
Ο Αρχιτέκτονας Νίκος Πατσαβός υπογραμμίζει:
Η έρευνα του Ντέλη Παπαδόπουλου κινείται στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ σχεδίου και αρχιτεκτονικού χώρου. Το σχέδιο αναγνωρίζεται ως μια αυτόνομη γλώσσα με τις δικές της ιδιότητες ενώ, ταυτόχρονα, η αρχιτεκτονική-αρχιτεκτονική (κατά τη διατύπωση του Δημήτρη Φατούρου) έρχεται και αυτή με τη σειρά της να αναγνωριστεί ως φορέας της δικής της αυθυπαρξίας. Η αναγκαία μεσολάβηση της αναπαράστασης στην προσπάθεια προσέγγισης των ιδιοτήτων του χώρου (αρχιτεκτονικού ή μη) δε θα πρέπει να σταθεί εμπόδιο σε μια παράλληλη έρευνα πάνω στις ιδιότητες της ίδιας της αναπαραστατικής γλώσσας πέραν της αναφοράς της στον καταρχήν σκοπό ύπαρξής της. Επιχειρώντας μεθοδικά στο ενδιάμεσο γραμμής, επιφάνειας και χώρου, ο Ντέλης, αν και εντοπίζει με γενεαλογική σαφήνεια την αφετηρία-αφορμή του έργου του σε τοπογραφικές απεικονίσεις τοπίων, ακολουθεί μια συστηματική μεθοδολογία κωδικοποίησης, αποκωδικοποίησης και ανακωδικοποίησης που οδηγεί τελικά στο σημείο μηδέν μιας γραφής χωρίς άλλα σημαινόμενα πέραν των δυναμικών σχέσεων που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της. Υπ' αυτήν την έννοια, κινούμενος πέραν της κλίμακας, της μορφής, της τυπολογίας, της κατασκευής και κάθε άλλης άμεσα αρχιτεκτονικής αναφοράς, μας προσφέρει νέες όσο και ανοιχτές δυνητικές σημασιοδοτήσεις του προ-αρχιτεκτονικού πεδίου που η ερευνητική του γραφή διανοίγει στο βλέμμα μας.
Η κριτικός Τέχνης Θέλεια Στεφανίδου (Art critic/Historian, Curator) σχολιάζει:
...έχει σημασία πώς τα παρατηρείς
À vol' d' oiseau ή κατ' ενώπιον
Αλλά και σαν η απόσταση να σε παρασύρει σε εξορία
Επίπεδο και προοπτική
Κατόψεις και όψεις
Έκτυπα και πρόστυπα
Ανάγλυφα απτικά, ανάγλυφες υφές
Σχεδιάσματα οπτικής οφθαλμαπάτης σε χιονάτο υπόστρωμα
Είναι το σχέδιο που ζωγραφίζει
Είναι η γλυπτική που σχεδιάζει
Είναι η αρχι-τεκτονική που συνθέτει
Την ποιητική του χώρου
Και
Τη δωρεά του τοπίου
Ο Ντέλης δεν περιγράφει
Σα "ζωγράφος" μακετών στερεώνει οροπέδια φτιαγμένα με την τεχνική ανέμων
Ή σαν "ποιητής" παρτιτούρας ορίζει μουσικές προοπτικές σε χώρο χωρίς όριο και με ατέρμονο βάθος
Δημοσιεύω μια συνέντευξη που έδωσε ο Ντέλης στην δημοσιογράφο Χριστίνα Σκορδή για την εφημερίδα Φιλελεύθερος.
Που επικεντρώθηκε η έρευνά σου για τη δημιουργία των έργων αυτών;
Το ενδιαφέρον έρευνάς μου κινείται στο χώρο μεταξύ σχεδίου και αρχιτεκτονικού χώρου. Το σχέδιο αναγνωρίζεται ως μια αυτόνομη γλώσσα όπου οι γραμμές, οι επιφάνειες και οι όγκοι γίνονται η μέθοδος επικοινωνίας. Έχω χρησιμοποιήσει μια σειρά από αρχιτεκτονικές μεθόδους ως εργαλεία, σε ένα προ-αρχιτεκτονικό πεδίο, πριν δηλαδή των σχεδιασμό των κτηρίων. Για μένα η έρευνά μου αποτελεί μια συνεχή προσπάθεια αντίληψης των ιδιοτήτων του χώρου, πιο συγκεκριμένα μια προσπάθεια κωδικοποίησης της ρευστότητας του χώρου μέσα από μια συστηματική μεθοδολογία και χρήση αρχιτεκτονικών απεικονίσεων και τεχνικών όπως κατόψεις, όψεις, προοπτικά, έκτυπα και ανάγλυφα.
Με πιο τρόπο διαπραγματεύεσαι την ιδέα του χώρου;
Διαπραγματεύομαι την ιδέα του χώρου χρησιμοποιώντας γραμμές, επιφάνειες και όγκους με ένα συγκεκριμένο, φυσικό και απλό υλικό όπως το χαρτί. Η διαδικασία στη δημιουργία τους συνεχίστηκε όπως ακριβώς προσεγγίζω και την αρχιτεκτονική, επικεντρωμένος σε ένα υλικό, την εξέλιξη και την μεταμόρφωσή του. Είναι εξάλλου ξεκάθαρη η ταυτότητα της ιδιότητάς μου ως αρχιτέκτονας μέσα από τα έργα αυτά.
Πως έχεις προσεγγίσει λοιπόν τα έργα σου;
Περισσότερο ως τοπία, μέσα από αεροφωοτογραφίες αλλά και τεχνητά τοπία. Με ενδιαφέρει η ιδέα της αρχιτεκτονικής ως τεχνητό τοπίο το οποίο αποτελείται από πολλαπλές στρώσεις πληροφοριών, όπου κυριαρχούν οι αντιθέσεις μεταξύ του φυσικού και του τεχνικού, η ένταση μεταξύ γεωμετρίας και δομής και ο διάλογος μεταξύ του οργανικού και του πιο συστηματικού. Η αρχιτεκτονική για μένα δεν είναι ένα κτήριο που βρίσκεται σ΄ένα συγκεκριμένο χώρο, είναι οι διαδικασίες που οδηγούν στην συνύπαρξη του φυσικού με το τεχνητό κι ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζει το ένα το άλλο, όπως και το τελικό αποτέλεσμα της ανάμειξής τους.
Με ποιο τρόπο;
Το φυσικό περιβάλλον ενημερώνει το χώρο, τις διαδικασίες της αρχιτεκτονικής και το δομημένο περιβάλλον και αυτά με την σειρά τους εμπλουτίζουν και ενημερώνουν το φυσικό τοπίο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι κι αυτό που απασχολεί στην ουσία και τη δουλειά μου ως αρχιτέκτονας.
Με ποιο τρόπο λειτουργεί το φυσικό και το τεχνητό στη δουλειά σου;
Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που λόγω κοινωνικών και οικονομικών καταστάσεων έχουμε αναθεωρήσει τα πάντα. Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική παίζει πλέον μεγάλο ρόλο στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το σχεδιασμό ενός κτηρίου, αν και με τη δουλειά μου ήταν ανέκαθεν άμεσα συνδεδεμένη. Πιστεύω εξάλλου πως η καλή αρχιτεκτονική όσο πίσω πάμε στο χρόνο είναι και βιοκλιματική. Σήμερα λοιπόν, λόγω των πολλαπλών κρίσεων που μαστίζουν τις κοινωνίες, οικονομική, ενεργειακή, περιβαλλοντική, όλα αυτά γίνονται πολύ πιο σημαντικά. Περάσαμε 20 χρόνια βλέποντας σταρ αρχιτέκτονες να δημιουργούν εντυπωσιακά, φαντασμαγορικά κτήρια βγαίνοντας έξω από κάθε πλαίσιο, μια τάση που σήμερα είναι πια ξεπερασμένη. Το τι είναι σημαντικό πλέον στην αρχιτεκτονική ορίζεται με πολύ διαφορετικό τρόπο. Έχουμε μάλιστα να μάθουμε από τη φύση πολλά, ενώ περιοριζόμαστε σε πιο συμβατικά, φυσικά κι ανακυκλώσιμα υλικά, λειτουργώντας με λιτότητα στο χώρο.
Και με ποιο τρόπο λειτουργεί η τεχνολογία στην σύγχρονη αρχιτεκτονική;
Παίζει φυσικά μεγάλο ρόλο, αλλά πρέπει να αρχίσει να γίνεται «αόρατη» και πιο ανθρωποκεντρική. Ένα κτήριο δεν είναι πια ένα hi tech δημιούργημα, πρέπει να’ ναι ένας χώρος πολύ κοντά στο περιβάλλον και πολύ πιο υγιής για τον άνθρωπο. Η τεχνολογία πια λειτουργεί ως μέρος της καθημερινότητάς μας. Eίναι πιο κοντά μας, τα gadgets που έχουν γίνει κομμάτι του εαυτού και της ζωής μας γίνονται πιο μικρά σχεδόν εξαφανίζονται. Μ’ αυτό τον τρόπο κινείται κι αρχιτεκτονική σήμερα. Βρίσκεται σε ένα άλλο επίπεδο πιο εξελιγμένο, με μια «αόρατη» τεχνολογία να την στηρίζει.
Πιστεύεις πως ο ρόλος της αρχιτεκτονικής έχει διευρυνθεί πια;
Σε άλλες χώρες ναι. Στην Κύπρο ακόμη όχι. Πιστεύω πως η αρχιτεκτονική πρέπει να εισχωρήσει πιο ενεργά σε επίπεδο έρευνας. Έχει να προσφέρει πολλά.
