Συνέντευξη στο Vlepo με την Κατερίνα Σαμψώνα

Κυριακή 16 Απριλίου 2017

Συνέντευξη στο περιοδικό D και εφημερίδα Χαραυγή




Η Συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Διάλογος (D) και στην εφημερίδα Χαραυγή στις 16/4/ 2017. Ευχαριστώ θερμά την δημοσιογράφο Μαρία Φράγκου.  Την παραθέτω ως έχει:

Γνώρισα τη Γιόλα Δαμιανού Παπαδοπούλου πριν πολλά χρόνια, μέσα από δρόμους επαγγελματικούς. Τη συνάντησα για μία συνέντευξη με αφορμή την κυκλοφορία ενός βιβλίου της. Με επιφύλαξη, είναι η αλήθεια, πήγαινα σε εκείνη τη συνάντηση, γιατί δεν ήξερα πολλά για τη συγγραφέα. Θυμάμαι ότι με συνεπήρε η κουβέντα μαζί της. Τα νοερά της ταξίδια σε χώρες και πόλεις που έζησε, οι εμπειρίες από ανθρώπους που γνώρισε και καταστάσεις που βίωσε στη μακρινή Αφρική, έμοιαζαν με κινηματογραφική ταινία. Χρόνια μετά, την συναντώ ξανά, φτασμένη πια συγγραφέας, με αναγνώριση και διακρίσεις, με αφορμή το νέο της βιβλίο «Ηλέκτρα. Το δάκρυ της Αφρικής», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Και η κουβέντα μαζί της μου αφήνει το ίδιο γλυκό συναίσθημα, όπως και τότε. Γιατί όπως μετουσιώνει σε βιβλίο τις αναμνήσεις της, έτσι και με την κουβέντα της. Σε ταξιδεύει…

Συνέντευξη στη Μαρία Φράγκου

 Με την «Ηλέκτρα. Το δάκρυ της Αφρικής» κάνετε μια νέα είσοδο στον κόσμο του βιβλίου. Πρωταγωνίστρια και πάλι μία γυναίκα, όπως η «Ιάνθη» στο «Η Ζωή είναι Αγάπη», η «Γιολάντα» στο «Αν ήξερα αλλιώς να σ’ αγαπώ», για να θυμίσουμε τα δύο προηγούμενα βιβλία σας. Γιατί η γυναίκα – πρωταγωνίστρια στα έργα σας;
Σίγουρα όχι από πρόθεση, έτυχε αυτά τα βιβλία να είναι βασισμένα σε πραγματικές ιστορίες, όπου πρωταγωνιστούσαν γυναίκες. Εξάλλου οι άντρες δεν είναι και τόσο εξωστρεφείς για να έρθουν να διηγηθούν την ιστορία τους. Όμως θέλω να υπενθυμίσω το βιβλίο «Έτσι θέλω να θυμάμαι», που πρωταγωνιστής ήταν ο Michel και αγαπήθηκε πολύ. Η Ηλέκτρα ξεκίνησε από μια ανάγκη να διεισδύσω στο νοσταλγικό μου παρελθόν που το διανθίζουν χρώματα, μυρωδιές, ήχοι, ηλιοβασιλέματα, φόβος, αγωνία, χαρά, αγάπη και μια αβάσταχτη μοναξιά. Όλες αυτές οι αντιθέσεις αποτυπώνουν εικόνες και εμπειρίες κάποιου που έζησε για πολλά χρόνια στην Αφρική.

Ερωτήσεις:
Ως αναγνώστης, περισσότερο, ήθελα να σας ρωτήσω γιατί δοκιμάζονται τόσο οι ηρωίδες σας. Τίποτα δεν τους χαρίζεται εύκολα και τίποτα δεν κερδίζουν χωρίς να παλέψουν…

Αυτό, μήπως, δεν συμβαίνει και στη ζωή; Η γυναίκα πρέπει συνεχώς να παλεύει και να πείθει για τις αξίες της. Τα διπλώματα από μόνα τους οι άντρες δεν τα υπολογίζουν. Ακόμα και σήμερα που μιλάμε για ισότητα για να ανελιχθεί επαγγελματικά μια γυναίκα πρέπει να παλέψει για να κερδίσει αυτά που δικαιούται, διαφορετικά θα παραμείνει στάσιμη και θα αποτελεί ένα διακοσμητικό στοιχείο της κοινωνίας.



 Η κακοποίηση της γυναίκας, από θέμα ταμπού, θέμα κλειστό στους τέσσερις τοίχους, γίνεται σήμερα ζήτημα καθολικό. Η βία κατά των γυναικών, κατά των κοριτσιών, γίνεται γενική υπόθεση με στόχο την καταπολέμησή της. Πιστεύετε πως ένας συγγραφέας έχει ρόλο να διαδραματίσει σε αυτό;

Δυστυχώς, η κακοποίηση εξακολουθεί να είναι θέμα ταμπού και μένει εφτασφράγιστο μυστικό πίσω από κλειστές πόρτες. Παίρνει πολύ χρόνο και κουράγιο σε μια γυναίκα μέχρι να παραδεχτεί την κακοποίησή της και να βρει το θάρρος να ζητήσει βοήθεια. Οι έρευνες της Ε.Ε. είναι ανησυχητικές. 13 εκατομμύρια γυναίκες έχουν κακοποιηθεί σε ένα χρόνο και 3.700 έπεσαν θύματα σεξουαλικής βίας. Γι’ αυτό είναι καθήκον του συγγραφέα, του δημοσιογράφου, του καλλιτέχνη και σε όποιον έχει τη δύναμη να δίνει μηνύματα και να ενημερώνει.



Και τα προβλήματα των αναπήρων – παραπληγικών – τετραπληγικών κ.ά. – ξεφεύγουν από τον περίγυρο των ανθρώπων που αφορά, μόνο μετά από σκληρό αγώνα αυτών που τους αφορά. Γίνεται υπόθεση του συνόλου – μερικώς είναι η αλήθεια – μετά από μεγάλη πάλη. Και στο «Η Ζωή είναι Αγάπη» θίγετε αυτό το ζήτημα. Τι σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με αυτό το θέμα;

Ήταν καρμική εκείνη η ημέρα που συνάντησα την ηρωίδα μου. Ήταν καθηλωμένη στο αναπηρικό της καροτσάκι και κλήθηκε να κάνει ομιλία για την Ημέρα της Γυναίκας. Έμεινα καθηλωμένη να ακούω με δάκρυα στα μάτια να διηγείται το ατύχημά της. Ήταν τόσο ήπιος ο τόνος της φωνής της… Όσο άκουγα, το μυαλό μου δούλευε ασταμάτητα, έβρισκα λέξεις, έπλαθα φράσεις κι έγραφα νοερά την ιστορία της όσο αυτή μιλούσε. Όταν τέλειωσε την πλησίασα και της είπα «θέλω πολύ να γράψω την ιστορία σου» κι αυτή με ένα γλυκό χαμόγελο είπε «κι εγώ πολύ, αλλά δεν ξέρω πώς». Απ’ εκείνη την ημέρα την παρακολουθούσα καθημερινά είτε μιλούσαμε στο τηλέφωνο ή την συναντούσα. Προσπαθούσα να καταλάβω πώς καταφέρνει τόσα πράγματα με μόνο το μικρό της δακτυλάκι, προσπαθούσα να βρω την πηγή που αντλεί τη δύναμη και την αισιοδοξία της. Τελικά αυτό που κατάλαβα είναι πως πρέπει να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας όπως είναι και να βρίσκουμε τρόπους και κουράγιο να προχωράμε.

Η Αφρική του σήμερα, σας έδωσε την έμπνευση για την «Ηλέκτρα». Πώς ήταν τα χρόνια ζωής στη Νιγηρία και αλλού που ζήσατε;

Η έμπνευση της «Ηλέκτρας» δεν είναι κάτι καινούργιο. Η Αφρική κυκλοφορεί στο αίμα μου σαν χρόνια πάθηση. Τα γεγονότα με την τρομοκρατική οργάνωση Μπόκο Χαράμ ένιωσα να αλλοιώνουν τις νοσταλγικές μου μνήμες για τη χώρα που έζησα το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου. Γι’ αυτό θέλησα να κάνω μια αναδρομή ανάμεσα στο μαγευτικό παρελθόν και το ανατριχιαστικό παρόν. Δεν ήταν εύκολη η ζωή μας. Είχαμε οικονομική άνεση, συναναστραφήκαμε με ανθρώπους πολλών εθνικοτήτων και μάθαμε από άλλους πολιτισμούς. Αλλά, πέραν από την ανέμελη καθημερινότητα, η ζωή μας κρατούσε μια χαρμολύπη, φόβο για την ένοπλη ληστεία, τη μαύρη μαγεία, τις θανατηφόρες αρρώστιες, τη νοσταλγία για την πατρίδα, πόνο για τα παιδιά μας που λόγω έλλειψης σχολείων έμεναν με γιαγιάδες ή σε οικοτροφεία της Αγγλίας.

Διάβαζα κριτικές για την «Ηλέκτρα» σας που λένε πως με το βιβλίο αυτό έχετε ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Το λεξιλόγιο, οι εικόνες, οι εκφράσεις, αλλά πάνω απ’ όλα η αγάπη για τον άνθρωπο. Τι σκέφτεστε, αλήθεια, όταν διαβάζετε τόσο καλά λόγια για τα βιβλία σας;

Τα λόγια επιβράβευσης είναι το κουράγιο που σε ωθεί να πας παρακάτω.

Ασφαλώς και ένας συγγραφέας δεν δέχεται μόνο επαίνους και ύμνους. Έρχεται αντιμέτωπος και με την κριτική της δουλειάς του. Πώς το αντιμετωπίζετε εσείς;

Με αναμονή. Μόλις κυκλοφορήσει ένα βιβλίο μου περιμένω με ανυπομονησία κάποιον να το διαβάσει, να ακούσω την πρώτη λέξη για να πιαστώ από κάτι. Αποζητώ την κριτική για να διαπιστώσω αν αυτό που έγραψα αξίζει, ακούω και κάνω συγκρίσεις με προηγούμενα βιβλία μου. Δεν έχει σημασία αν η κριτική δεν είναι καλή, φτάνει να δίνεται χωρίς υστεροβουλία.



Τι θέλετε να πείτε στους αναγνώστες σας μέσα από τα βιβλία σας; Τι θέλετε να νιώθουν με το τέλος της κάθε ανάγνωσης ενός βιβλίου σας;

Κάθε βιβλίο μου είναι κι ένα ταξίδι σε πόλεις που έζησα ή που προσπέρασα και μου άφησε μια ανάμνηση, ένα γλυκό συναίσθημα. Τις μετουσιώνω μέσα στις σελίδες μου και ταξιδεύω μαζί και τον αναγνώστη μου. Αυτό θέλω να θυμούνται, τα νοερά ταξίδια μας, αυτά που μάθαμε, αυτά που νιώσαμε, αυτά που είδαμε με τα μάτια της φαντασίας.

- Ποιο κοινό σας γοητεύει; Τα παιδιά ή οι ενήλικες; Ποιο το πιο δύσκολο κοινό;

Το κάθε κοινό έχει τη δική του γοητεία. Όταν γράφω για ενήλικες εξωτερικεύω τις φουρτούνες της καρδιάς μου. Γράφω για παιδιά από μια ανάγκη να φορτίσω τις μπαταρίες μου. Να πάρω λίγο από τον αυθορμητισμό, την ελευθερία και πολλές φορές την αθωότητά τους. Γίνομαι μέσα μου παιδί και αυτό βοηθά τις δικές μου νοερές περιπλανήσεις, μπορώ ακόμα να κρατώ την παιδικότητα και τρυφερότητα της καρδιάς μου. Νομίζω πως τα παιδιά είναι πιο δύσκολο κοινό γιατί θέλουν να επεξεργάζονται τις λεπτομέρειες και να ακούνε αλήθειες.

Τι είναι τελικά το γράψιμο; Υπάρχει ορισμός;

Δεν ξέρω αν για άλλους υπάρχει ορισμός. Εγώ δεν θέλω να το περιορίσω σε δικλείδες. Το γράψιμο για μένα είναι ελευθερία, είναι μια διανοητική ευφορία, είναι ταξίδι πνευματικής δημιουργίας. Είναι ανάγκη! Και θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την προθυμία σας να ανασκαλίσετε προηγούμενά μου βιβλία για να βρείτε στοιχεία γι’ αυτή τη συνέντευξη!


99
Shares

FacebookTwitter