Eισβολή τού "Το άλλο μου μισό"

Σκέφτηκα πολύ πριν αποφασίσω για αυτή την ανάρτηση, γιατί δυσκολεύομαι να γράφω για τον εαυτό μου. Όμως είναι μια πολύ ωραία κριτική για το "άλλο μου μισό" που με συγκίνησε αφάνταστα. Την έγραψε η φιλόλογος συγγραφέας Αικατερίνη Ανδρεστίνου και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πολίτης στις 14/09/2008 με τίτλο: Εισβολή τού "Το άλλο μου μισό". Θέλω να την μοιραστώ μαζί σας όπως ακριβώς δημοσιεύτηκε.

Νέα εισβολή σημειώνεται αυτό το καλοκαίρι! Όχι από εχθρούς με καταστροφικά όπλα, αλλά από τη πολυγραφότατη Γιόλα Δαμιανού Παπαδοπούλου με μοναδικό όπλο την ανάλαφρη πέννα της προσφέροντάς μας ένα νέο πνευματικό της παιδί που ακούει στο όνομα "Το άλλο μου μισό".
Ο τίτλος διφορούμενος, αλλά το εξώφυλλο με το βουβό μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα μας προσανατολίζει για το πού βρίσκεται το άλλο μισό της Γιόλας και προφανώς όλων των Κυπρίων.
Περιττό να παρουσιάσω τη Γιόλα, γιατί πλέον έχει μπει για καλά στα λογοτεχνικά πεδία και δρέπει τιμητικά βραβεία, για την λογοτεχνική της προσφορά. Επάξια βέβαια! Διάβασα αρκετά έργα της, αλλά το τελευταίο με συγκλόνισε τόσο από την πλοκή όσο και από την παραστατική, ζωηρή και άνετη παρουσίαση των ηρώων της, που ο καθένας σιωπηλά ζει το ψυχικό του δράμα που πηγάζει από την ίδια αιτία, την εισβολή του ΄74. Θίγει με έντεχνο τρόπο τα περισσότερα προβλήματα που δημιούργησε ο Ιούλης του ΄74 και έκοψε τη ζωή των ηρώων της Γιάννη και Αχμέτ στα δυο. Έχει τη συγγραφική ικανότητα να οδηγεί τον αναγνώστη στα άδυτα των αδύτων της ψυχής των τραγικών προσώπων και να βιώνει την τραγικότητά τους. Ποιος δεν θα λυγίσει και δεν θα δακρύσει-δάκρυ μνημοσύνου- τη στιγμή της ταυτοποίησης των οστών ενός αγνοουμένου; Ποιος δεν θα αισθανθεί ανάμεικτα συναισθήματα συγκίνησης, ανακούφισης, χαράς κι ευτυχίας τη στιγμή της αναγνώρισης του αγνοούμενου αδελφού Μανολάκη και το σφυχταγκάλιασμα της αρχόντισσας γιαγιάς Μάρας με τον εγγονό η οποία θα ψελλίσει, όπως άλλοτε ο Συμενών, "το νυν απολύεις τον δούλο σου Δέσποτα".
Σε κάθε σελίδα παραμονεύει η Γιόλα με την πέννα της για να ταρακουνίσει συναισθηματικά τον αναγνώστη και να τον ξαφνιάσει με την απρόσμενη εξέλιξη του άλλου μισού της. Επιχειρηματική δραστηριοποίηση στο εξωτερικό, έρωτες, επαναπροσέγγιση, διεκδίκηση των χαμένων περιουσιών, πρόβλημα αγνοουμένων, όλα αυτά θίγονται με τέτοιο τρόπο ώστε άθελα και ανυποψίαστα ξεπηδούν τα συναισθήματα και τα ωραία αιθσήματα του ανθρώπου, που δυστυχώς φωλιάζουν αδρανή στα βάθη της καρδιάς μας. Το πιο ωραίο αίσθημα, το αίσθημα του έρωτα, γίνεται ύμνος και μοίρα συγχρόνως και όχι παράνομη σχέση.
Δεν θα ήταν φρόνιμο εκ μέρους μου να αποκαλύψω, έστω και περιληπτικά όλα τα διαδραματιζόμενα γιατί θα στερήσω από τον αναγνώστη τη μαγεία της περιέργειας, της αγωνίας, ώστε να βιώσει και αυτός τις ανεπανάληπτες στιγμές που έζησα εγώ και να αιθσναθεί "άνθρωπος" καθώς η ψυχή του θα δονείται από την έκρηξη των συναισθημάτων, που θα νιώθει στο ξετύλιγμα της ιστορίας.
Διαβάζοντας "Το άλλο μου μισό" γίνεσαι "άνθρωπος" με όλες τις αδυναμίες και τις χάρες της ανθρώπινης φύσης. Ίσως θα θέλαμε περισσότερη ανθρωπιά στις μέρες μας γι αυτό ας προτρέψουμε την φτασμένη Κύπρια λογοτέχνη να μας χαρίσει και άλλα τέτοια λογοτεχνικά διαμάντια. Ας ευχηθούμε να ακολουθήσουν και άλλες παρόμοιες εισβολές της!

Ευχαριστώ από καρδιάς την κυρία Αικατερίνη Ανδρεστίνου που έσκυψε με τόση υπομονή κι αγάπη στο έργο μου. Της εύχομαι να ΄ναι πάντα καλά!

Δακρυσμένος ήλιος

Από την πρώτη στιγμή που έπεσε στην αντίληψή μου το βιβλίο της Τσιμάντα Αντίτσι "Δακρυσμένος ήλιος" (εκδόσεις Ψχογιός), ένιωσα την ανάγκη να το διαβάσω. Στην αρχή από περιέργεια να δω πώς έγραψε η Νιγηριανή συγγραφέας από τη δική της σκοπιά τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα της (δεκαετία του ΄60). Ένα θέμα που καταπιάστηκα κι εγώ στο βιβλίο μου "Το πεπρωμένο μιας ζωής" (εκδόσεις Άγκυρα), από μια άλλη ξεχωριστή σκοπιά. Διαβάζοντας η περιέργειά μου έγινε χαρά και συγκίνηση γιατί η συγγραφέας με ταξίδευε με τα δικά της μάτια σε πόλεις που έζησα, αποκαλύπτοντάς μου μια άλλη διάσταση πραγμάτων. Εγώ έγραψα με τα μάτια ενός λευκού, αυτή καταγράφει αυθεντικά και χωρίς περιστροφές ένα τρόπο ζωής, που εγώ γεύτηκα σαν φιλοξενούμενη στη χώρα της. Πολύ παραστατικά και με γλαφυρότητα μας μπάζει στον τρόπο σκέψης και ζωής των ανθρώπων της πατρίδας της με την απλοϊκότητα και τη φτώχια χωρίς φτιασιδώματα και ωραιοποιήσεις. Με ειλικρίνεια αφήνει να φανούν αισθήματα των μαύρων απέναντι στους λευκούς, αλλά και το αντίθετο.
"Η Ολάνα ποτέ δεν είχε συμπαθήσει κάποιον από τους φίλους της αδελφής της και δεν της άρεσε που η Καϊνένε έβγαινε με τόσο πολλούς λευκούς στην Αγγλία. Η επιδεικτική ευφράδειά τους, η υποκριτική δήθεν αποδοχή των Αφρικανών εκ μέρους τους την εκνεύριζαν. Η υπεροψία των Εγγλέζων, οι οποίοι νόμιζαν ότι καταλάβαιναν τους Αφρικανούς καλύτερα απ' όσο οι Αφρικανοί καταλάβαιναν τον εαυτό τους".
Ή πάλι η επιμονή των γονιών να προσφέρουν την όμορφη κόρη τους ερωμένη στον υπουργό, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια εμπορική συμφωνία, ξεδιπλώνει ανεπιτήδευτα τα έθιμα που επικρατούν στην Αφρική.

Η ιστορία ξετυλίγεται στην δεκαετία του ΄60, όταν οι Άγγλοι έδωσαν στους Νιγηριανούς ανεξαρτησία, αλλά άφησαν πίσω τους το διαίρει και βασίλευε κι άναψαν τα μίση ανάμεσα στις φυλές. Οι Βρετανοί προτιμούσαν το Βορρά. Η ζέστη εκεί ήταν ευχάριστα ξηρή. Οι Χάουζα-Φουλάνι είχαν πιο ντελικάτα χαρακτηριστικά, συνεπώς ήταν ανώτεροι από τους νεγροειδείς Νότιους, ήταν Μουσουλμάνοι και άρα τόσο πολιτισμένοι όσο θα μπορούσε να περιμένει κανείς από τους ιθαγενείς. Ήταν φεουδαλιστές, επομένως ιδανικοί για να διευκολυνθεί η έμμεση διοίκηση αποικιακού τύπου. Απεναντίας ο υγρός Νότος, ήταν γεμάτος κουνούπια, παγανιστές και ανομοιογενείς φυλετικές ομάδες. Η φυλή Γιορόπα ήταν η μεγαλύτερη στα νοτιοδυτικά. Στα νοτιοανατολικά, οι Ίγκμπο ζούσαν σε μικρές δημοκρατικές κοινότητες. Ήταν απειθάρχητοι και ανησυχητικά φιλόδοξοι. Έτσι οι Άγγλοι ανάλογα με τις προτιμήσεις τους παίρνουν θέση και κατευθύνουν τα μίση. Η χώρα σπαράσσεται από τον εμφύλιο πόλεμο.
Όταν ακόμα όλα είναι ήρεμα οι δρόμοι τριών ανθρώπων διασταυρώνονται. Ο Ούγκβου, ένα φτωχό χωριατόπουλο εργάζεται σαν υπηρέτης σ' ένα Νιγηριανό καθηγητή. Η Ολάνα μια νέα γυναίκα από πλούσια οικογένεια επιχειρηματιών, σπουδαγμένη στην Αγγλία, εγκαταλείπει την προνομιακή ζωή της στο Λάγος για να ζήσει με τον χαρισματικό εραστή της τον καθηγητή Οντενίγκμπο στη μικρή πόλη Νουσούκα. Έρχεται σε σύγκρουση με τους φιλόδοξους γονείς της που πριτιμούν τον Υπουργό εραστή από την επαναστάτη καθηγητή. Απεναντίας η δίδυμη αδερφή της Ολάνα, ηΚαϊνένε θα προτιμήσει τον Ρίτσαρντ, ένα ντροπαλό Άγγλο παθασμένο με την αφρικανική τέχνη και που θα ζήσει πλάι της σαν ιθαγενής.
Ο πόλεμος της Μπιάφρα ξεσπά. Οι Χάουσα ξεκληρίζουν όλους τους Ίγκμπο που ζουν στην πόλη Κάνο. Η Ολάνα που συμπρωματικά επισκέπτεται ανύποπτη την πόλη βρίσκει όλα τα μέλη της οικογένειας της σφαγιασμένα. Την ίδια βοηθά να δραπετεύσει ο Χάουζα πρώην εραστής της. Απ' εκείνη τη στιγμή η ζωή δεν θα είναι πια ίδια. Η Ολάνα και η Καϊνένε κάνουν σκοπό της ζωής τους να βοηθήσουν όσο μπορούν τους συμπατριώτες τους. Και καθώς οι άνεμοι του πολέμου κτυπούν την πόρτα τους, οι ήρωες της ιστορίας έρχονται αντιμέτωποι με τα πάθη, τα όνειρα και τις επιθυμίες τους, μ' ένα τρόπο που κανείς δεν μπρούσε ποτέ να φανταστεί. Και ο Ούκβου ο υπηρέτης που κοντά στους ακαδημαϊκούς κυρίους του έμαθε γραφή και ανάγνωση, στο τέλος γράφει τη δική του ιστορία όπως την έζησε μέσα στους καπνούς και τις οβίδες. Τίτλος του βιβλίου του,
Ο κόσμος ήταν σιωπηλός όταν εμείς πεθαίναμε
"Η πείνα ήταν ένα από τα όπλα των Νιγηριανών κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η πείνα ήταν που έκανε την Μοπιάφρα γνωστή ανά την υφήλιο. Η πείνα έκανε τους ανθρώπους στον κόσμο να την προσέξουν και πυροδότησε διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις στο Λονδίνο, τη Μόσχα τη Τσεχοσλοβακία. Η πείνα ανάγκασε ανθρωπιστικές οργανώσεις να στέλνουν φαγητό στην Μπιάφρα με μυστικές νυχτερινές πτήσεις. Η πείνα απογείωσε την καριέρα πολλών φωτογράφων".

Μονάχα κάποιος που έζησε στην καρδιά της Μπιάφρα, στην πόλη Άμπα της Ανατολικής Νιγηρίας μπορεί να πει πόσο ανατριχιαστικά ρεαλιστικά γραμμένη είναι αυτή η ιστορία!

Όταν πέφτει η αυλαία...

Δευτέρα πρωί στεκόμουν στην είσοδο του Σατιρικού Θεάτρου κι άκουγα άφωνη τον Κώστα Καυκαρίδη να μου διηγείται πως το προηγούμενο βράδυ κλέφτες μπήκαν βραδιάτικα στο Θέατρο. Να κλέψουν τι; Τις εισφορές που φιλότεχνοι δίνουν για την ανέγερση του νέου Πολιτιστικού Οικήματος που θα συμπεριλαμβάνει θέατρο, σχολή θεάτρου και βιβλιοθήκη. Η είδηση έκανε στο νου μου κύκλους κι έδεσε στο στομάχι μου κόμπους. Το οίκημα αυτό είναι μια προσωπική προτοβουλία εκ μέρους του Σατιρικού Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, των ανθρώπων που τόσο αγωνίστηκαν για τον πολιτισμό αυτού του τόπου όλα αυτά τα χρόνια...
Ένιωθα μέσα μου θυμό και πικρία για την κατάντια μας. Ένιωθα θυμό και για την κατάντια του ιφιστάμενου Σατιρικού Θεάτρου, που στο φως της μέρας φαινόταν ακόμα πιο μίζερο με την τρύπια ξεθωριασμένη μοκέτα και τους ξεχαρβαλωμένους τοίχους...
"Κάθε χρόνο ξοδεύουμε πολλά λεφτά να το αναβαθμίζουμε. Στην ουσία είναι χαμένα λεφτά, δε φαίνεται η διαφορά" άκουα τον Κώστα Καυκαρίδη να λέει.
Και βέβαια κάθε Θέατρο που σέβεται τον εαυτό του, χρειάζεται κάθε τόσο να μπαίνει σε ινστιτούτο αισθητικής για λίφτινγ. Όμως όταν κάνει λίφτινγ η γριά, πάλι γριά μένει...
Αφήνω το βλέμμα μου να εισβάλει στο χώρο και με διαπερνά η φορτισμένη ενέργεια που άφησαν όλοι αυτοί οι σπουδαίοι ηθοποιοί που εργάστηκαν σκληρά σ' αυτό το χώρο με αγάπη και πάθος ανεξάρτητα από τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν... Ο χώρος εκπέμπει μια μελαγχολία και χάνομαι μέσα στις αναρτημένες αφίσιες παλιών παραστάσεων που είδα...
Κι ερωτώ τους παράγοντες αυτού του τόπου δεν είναι ντροπή την ίδια στιγμή που ξοδεύονται με τόση ευκολία εκατομμύρια ευρώ για να αγοράζονται παίκτες ποδοσφαιρικών ομάδων, να μην διαθέτουν το κονδύλι μισού παίκτη για την ολοκλήρωση ενός οικήματος που θα προάγει πολιτισμό στον τόπο μας;